تعداد صفحات: 89 صفحه با فرمت ورد قابل ویرایش
بخش اول: عدالت... 16
2-1- بررسی نظریه های پیرامون عدالت سازمانی.. 16
2-1-1 معنای لغوی عدالت... 16
2-1-2 بحث مفهومی و اصطلاحی عدالت... 17
2-1-2-1 عدالت در قرآن. 17
2-1-2-2 عدالت در سیرهی نبوی.. 18
2-1-2-3 عدالت در اندیشه سیاسی امام علی (ع) 22
2-1-2-4 عدالت از نظر افلاطون. 23
2-1-2-5 عدالت از دیدگاه شهید مطهری.. 23
2-1-3 عدالت صوری و ماهوی.. 26
2-1-4 عدالت طبیعی و حقوقی.. 26
2-1-5 مروری بر مبانی عدالت در فلسفه اجتماعی غرب... 26
2-1-5-1 یونان باستان. 26
2-1-5-2 اروپای پس از رنسانس... 27
2-1-5-3 غرب معاصر. 27
2-1-5-4 گستره عدالت در فرهنگ اسلامی.. 28
2-1-5-5 فلسفه. 28
2-1-5-6 اخلاق.. 28
2-1-5-7 فقه. 28
2-1-5-8 اجتماع و سیاست... 29
2-1-6 موانع استقرار عدالت... 29
2-1-7 عدالت اجتماعی.. 29
2-1-8 ابعاد عدالت اجتماعی.. 31
2-1-8-1 برابری و مساوات... 31
2-1-8-2 قانون مندی.. 31
2-1-9 راهکارهای تامین عدالت اجتماعی.. 32
2-1-9-1 قانون صحیح.. 32
2-1-9-2 قانون گرایی.. 32
2-1-9-3 اخلاق.. 32
2-1-9-4 شایسته سالاری.. 33
2-1-9-5 نظارت اجتماعی.. 33
2-1-9-6 پیوند استوار حکومت و ملت... 34
2-1-9-7 زی مردمی داشتن کاگزاران نظام. 34
2-1-9-8 مبارزه با ستمگران. 34
2-1-10 مفهوم عدالت سازمانی.. 34
2-1-11 تعریف عدالت سازمانی.. 36
2-1-12 مدل عمومی عدالت سازمانی.. 37
2-1-13 ابعاد عدالت در سازمان. 37
2-1-13-1 عدالت توزیعی.. 38
2-1-13-1-1 نظریه برابری.. 40
2-1-13-1-2 واکنشهای افراد در مقابل برابری و نابرابری ادراک شده 41
2-1-13-1-3 کاربردهای مدیریتی نظریه برابری.. 43
2-1-13-1-4 مدل قضاوت عادلانه. 44
2-1-13-1-5 معیارهای عدالت توزیعی.. 44
2-1-13-2 عدالت رویه ای.. 45
2-1-13-2-1 راهکارهای درک عادلانه رویه ها 46
2-1-13-3 عدالت تعاملی.. 47
2-1-14 طبقهبندی گرین برگ از عدالت... 48
2-1-15 کانون های عدالت سازمانی.. 49
2-1-16 عوامل مؤثر بر درک عدالت در سازمان. 50
2-1-16-1 پیامدهایی که شخص از سازمان دریافت می کند. 50
2-1-16-2 رویه های سازمانی.. 50
2-1-16-3 خصوصیات ادراک کننده 51
2-1-16-4 ویژگی های شخصیتی.. 51
2-1-16-5 ویژگی های جمعیت شناسی.. 51
2-1-17 نتایج حاصل از درک عدالت در سازمان. 52
2-1-17-1 عملکرد کاری.. 52
2-1-17-2 رفتار شهروندی سازمانی.. 53
2-1-17-3 رفتار خلاف انتظار و ترک شغل.. 53
2-1-17-4 واکنش های نگرشی و احساسی نسبت به پیامدهای خاص، سازمان و سرپرست... 53
2-1-17-5 افزایش تعهد سازمانی.. 53
2-1-17-6 رضایت شغلی و رضایت مشتری.. 54
2-1-18 قوانین شش گانه برای استقرار عدالت سازمانی.. 56
2-1-19 مدیریت منابع انسانی و عنصر عدالت... 56
2-1-19-1 عدالت در استخدام افراد سازمان. 56
2-1-19-2 عدالت در طراحی نظام جبران خدمات... 57
2-1-19-3 عدالت در آموزش کارکنان. 58
2-1-19-4 عدالت در طراحی سیستم های انضباطی.. 58
2-1-19-5 عدالت در اخراج کارکنان. 59
2-1-19-6 عدالت در طراحی نظامِ ارزیابی کارکنان (تعیین شایستگی) 59
2-1-20 موانع اجرای تحقق عدالت سازمانی.. 60
2-1-20-1 تعریف نشدن اهداف و استراتژی ها بر محور عدالت... 60
2-1-20-2 محیط.. 61
2-1-20-3 اندازه سازمان. 61
2-1-20-4 ساخت قدرت و کنترل. 62
2-1-20-5 موانع آگاهانه. 63
2-1-20-6 موانع نا آگاهانه ( سوء ادراکات) 63
بخش دوم: انگیزش... 65
2-2- تعریف انگیزش... 65
2-2-1 انگیزش و رفتار. 67
2-2-2 تأثیر انگیزه 67
2-2-3 نیاز و انگیزش... 67
2-2-4 نیازهای ناخودآگاه 68
2-2-5 ابعاد انگیزش... 68
2-2-6 تأثیر انگیزه بر عملکرد. 68
2-2-7 نگرشی اسلامی به بحث انگیزش... 69
2-2-7-1 انسان بر سر دو راهی.. 69
2-2-7-2 رابطهی انگیزش و خیر و شر. 69
2-2-7-3 نیازهای مادی.. 70
2-2-7-4 جاذبههای معنوی.. 70
2-2-8 کلیدهای اصلی اداره و رهبری انگیزش کارکنان. 71
2-2-9 نقش انگیزش در سازمان ها 72
2-2-10 ضرورت شناخت نیازها 72
2-2-11 تعریف نیاز. 73
2-2-12 مشخصات نیازها 73
2-2-13 مدیر مسلمان و انگیزشها 74
2-2-14 اسلام و انگیزش برای تأمین نیازمندیها 74
2-2-15 تئوریهای نیاز در انگیزش... 75
2-2-15-1 سلسله مراتب نیازهای مازلو. 75
2-2-15-2 نظریه ERG آلدرفر. 76
2-2-15-3 نظریهی دو عاملی هرزبرگ... 77
2-2-15-4 نظریه نیازهای سه گانه. 77
2-2-15-5 ترکیب دیدگاههای مختلف نیاز. 78
2-2-15-6 نظریهی انتظار و احتمال. 78
2-2-15-7 نظریه برابری.. 79
2-2-15-8 نظریه X و نظریه Y.. 79
2-2-15-9 نظریه هدفگذاری.. 80
2-2-15-10 نظریه اسناد. 80
2-2-15-11 تئوری z اوچی.. 81
2-2-15-12 نظریه تقویت... 81
2-2-16 از مفاهیم انگیزش چگونه در سازمانها استفاده میشود؟. 83
2-2-16-1 استفاده از انگیزندهها 83
2-3- بررسی تحقیقهای انجام شده 84
2-3-1 بررسی تحقیقات انجام شده در مورد عدالت سازمانی.. 84
2-3-1-1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 84
2-3-2-2 تحقیقات انجام شده در خارج کشور. 86
2-3-2 بررسی تحقیقات انجام شده در مورد انگیزش... 88
2-3-2-1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 88
-3-2-2 تحقیقات انجام شده در خارج از کشور 91
منابع
تحقیق معارف اسلامی در 78 صفحه با فرمت ورد شامل بخش های زیر می باشد:
معاد
بحث در حقیقت روح از نظر دیگر
مرگ از نظر اسلام
برزخ
روز قیامت - رستاخیز
استمرار و توالى آفرینش
عدل
مقدمه
راه آشنایى با صفات خدا
نقش ایمان به صفات خدا
چرا عدل از اصول است؟
معنى و مفهوم عدل
عدل و قسط
آثار ایمان به عدل خدا
ریشه هاى ظلم
پاسخ به شبهات
نکته اول: هیچ موجودى از خدا طلبکار نیست
تفاوتها، رمز خداشناسى
تفاوتها، رمز شکوفایى کمالات
تفاوتها و جامعه سازى
تفاوت در تکلیف
تفاوت در پاداش
نکته سوم: همیشه عدل به معناى مساوات نیست
نکته چهارم: حقوق جامعه بر حقوق فرد اولویّت دارد
نکته پنجم: علم و آگاهى ما محدود است
نکته ششم: قضاوتهاى ما عجولانه است
نکته هفتم: قضاوت مقطعى ممنوع
نکته هشتم: از نقش خود غافل نشویم
بررسى یک سؤال
نکته نهم: سختىها عامل رشد است
نقش ناگوارىها در خودسازى
نکته دهم: سود و زیان، ملاک سنجش خوبى یا بدى نیست
نکته یازدهم: انسانها پیوسته آزمایش مىشوند
آزمایشهاى خداوند
نکته دوازدهم: کج فهمىها و برداشتهاى غلط
نکته سیزدهم: خوبىها و زیبایىها را با هم ببینیم
نکته چهاردهم: از نقش قوانین طبیعى غفلت نکنیم
نکته پانزدهم: ضرورت تلاش براى کشف استعدادها
نکته شانزدهم: همگانى بودن راه قرب به خدا و رشد معنوى
پاسخ به چند شبهه
عدالت اجتماعى
عدالت و مساوات
جایگاه عدالت در اسلام
توحید
خدا شناسی و توحید
وجود خداوند قادر ومتعال
ذات پاکش نا متناهی است
توحید و تکامل
توهم تضاد تکامل و خداشناسی
تضاد تکامل با نظام منظم موجودات
منابع
معاد
کسانیکه بمعارف اسلامى تا اندازه اى آشنائى دارند میدانند که در خلال بیانات کتاب و سنت سخن روح و جسم یا نفس و بدن بسیار بمیان میآید و یا اینکه تصور جسم و بدن که بکمک حس درک میشود تا اندازه اى آسان است و تصور روح و نفس خالى از ابهام و پیچیدگى نیست .
اهل بحث از متکلمین و فلاسفه شیعه و سنى در حقیقت روح نظریات مختلفى دارند ولى تا اندازه اى مسلم است که روح و بدن در نظر اسلام دو واقعیت مخالف همدیگر میباشند .
بدن بواسطه مرگ خواص حیات را از دست میدهد و تدریجا متلاشى میشود ولى روح نه اینگونه است بلکه حیات بالاصاله از آن روح است و تا روح به بدن متعلق است بدن نیز از وى کسب حیات میکند و هنگامیکه روح از بدن مفارقت نمود و علقه خود را برید ( مرگ ) بدن از کار میافتد و روح همچنان بحیات خود ادامه میدهد .
آنچه با تدبر در آیات قرآن کریم و بیانات ائمه اهل بیت (ع ) بدست میآید اینست که روح انسانى پدیده ایست غیر عادى که با پدیده بدن یک نوع همبستگى و یگانگى دارد .
خداى متعال در کتاب خود میفرماید ( لقد خلقنا الانسان من سلالة من طین ثم جعلناه نطفة فى قرار مکین ثم خلقنا النطفة علقة و خلقنا العلقة مضغة فخلقنا المضغة عظاما فکسونا العظام لحما ثم انشأ ناه خلقا آخر ) سوره مؤمنون آیه 12-14 .
( تحقیقا ما انسان را از خلاصه که از گل گرفته شده بود آفریدیم .
سپس او را نطفه اى قرار دادیم در جایگاه آرامى سپس نطفه را خونى بسته کردیم پس خون بسته را گوشتى جویده شده کردیم سپس گوشت جویده شده را استخوانهائى کردیم پس استخوانها را گوشت پوشانیدیم پس از آن او را آفریده دیگرى بیسابقه قرار دادیم ) .
از سیاق آیات روشن است که صدر آیات , آفرینش تدریجى مادى را وصف میکند ودر ذیل که به پیدایش روح یا شعور و اراده اشاره میکند آفرینش دیگرى را بیان میکند که با نوع آفرینش قبلى مغایر است .
و در جاى دیگر در پاسخ استبعاد منکرین معاد باین مضمون که انسان پس از مرگ و متلاشى شدن بدن و گم شدن او در میان اجزاء زمین چگونه آفرینش تازه اى پیدا کرده انسان نخستین میشود , میفرماید ( بگو فرشته مرگ شما را از ابدانتان میگیرد پس از آن بسوى خداى خودتان برمیگردید یعنى آنچه پس از مرگ متلاشى گشته و در میان اجزاء زمین گم میشود بدنهاى شما است ولى خودتان ارواح بدست فرشته مرگ از بدنهایتان گرفته شده اید و پیش ما محفوظید ) سوره سجده آیه 11 .
گذشته از اینگونه آیات قرآن کریم با بیانى جامع مطلق روح را غیر مادى معرفى میکند چنانکه میفرماید ( از تو حقیقت روح را میپرسند بگو روح از سنخ امر خداى من است ) سوره اسرى آیه 85 , و در جاى دیگر در معرفى امر خود میگوید ( امرخدا وقتى که چیزى را خواست این است و بس که بفرماید بشو آن چیز بیتوقف میشودو ملکوت هر شئى همین است ) سوره یس آیه 83 و مقتضاى این آیات آنستکه فرمان خدا در آفرینش اشیاء تدریجى نیست و در تحت تسخیر زمان و مکان نمیباشد پس روح که حقیقتى جز فرمان خداوند ندارد مادى نیست ....
.
.
.
نکته دهم: سود و زیان، ملاک سنجش خوبى یا بدى نیست
نسیمى که از دریا بر مىخیزد، ممکن است منطقه ساحل را شرجى و به صورت خفقان آورى در آورد و ساکنان ساحل را بیازارد، امّا همین نسیم به جریان خود ادامه داده، نقاط سوزان را روح تازهاى مىبخشد.
باد ممکن است در گوشهاى شاخه درختى را بشکند و خساراتى وارد کند، امّا هوا را لطیف ساخته به دورترین نقاط مىرساند.
بارانهاى پى در پى و رگبارهاى تند، ممکن است در مسیر خود لانه مورچهاى را خراب کند و زندگى او را بر هم زند، امّا زمینهاى تشنه را سیراب مىسازد و به جهان طراوت مىبخشد. آیا براى خراب نشدن لانه مورچهها باید از باران و فواید ارزشمند آن چشمپوشى کرد؟
آیا مورچه حقّ دارد فریاد زند مرگ بر خورشید و اقیانوس، مرگ بر ابر و باران و کشاورز و اعتراض کند که چرا اینها خانه مرا خراب کردند؟! آیا چنین ایرادهایى جز به خاطر خودمحورى و خودخواهى است؟ آیا چنین اعتراضى به خاطر آن نیست که ما مسایل را تنها از یک زاویه مىنگریم و تنها در یک مدار فکر مىکنیم و مرکز این مدار را هم منافع شخصى خود مىدانیم؟ گویا تمام عالم هستى باید به میل شخص من و در راه رفاه من در حرکت باشند، آن هم منافع شخصىِ امروز من، زیرا گاهى مشکلات براى فرداى من خوب است لکن ما تا نتیجه فورى و آنى براى همین امروز نداشته باشد راضى نمىشویم!
بنابراین، سود وزیان محدود ما وسیلهاى مطمئن براى سنجش خوبى و بدى چیزى نیست ونباید هر فرد ویا گروهى فقط فایده و ضرر وراحتى وناراحتى خود را ملاک خوبى وبدى آن چیز بداند، فقط کسى مىتواند قضاوت صحیحى داشته باشد که به همه موجودات و خصوصیّات آنها احاطه کامل داشته باشد.
نکته یازدهم: انسانها پیوسته آزمایش مىشوند
یکى از سنّتهاى حتمى خداوند درباره انسان، مسأله آزمایش است که حدود بیست مرتبه در قرآن از آن سخن به میان آمده است.
ناگوارىها از ابزارهاى آزمایش خدا هستند، لذا گاهى انسان با اینکه گناه و تقصیرى هم نکرده به برخى ناگوارىها مبتلا مىشود؛ همان گونه که خوشىها نیز وسیله دیگرى براى این آزمایش است.
قرآن مىفرماید: «و لَنَبْلُوَنَّکُم بِشَىءٍ مِنَ الخَوفِ وَالجُوعِ و نَقصٍ مِنَ الاموالِ وَ الانفُسِ وَ الَّثمَراتِ وَ بَشِّرِ الصّابِرینَ» (50) ما شما را با ترس و گرسنگى و قحطى و کم شدن مال و جان و میوهها و محصولات، آزمایش مىکنیم، و به کسانى که در این حوادث، خود را نمىبازند و صبر و شکیبایى و استقامت از خود نشان مىدهند بشارت بده.
آزمایشهاى خداوند
در مورد آزمایش انسان چند مسأله را باید مورد بررسى قرار داد:
الف. مگر خدا نمىداند که هر کسى چه کاره است تا لازم باشد او را به وسیله ناگوارىها آزمایش کند؟ (فلسفه آزمایشهاى الهى)
ب. ابزار آزمایش چیست؟
ج . عکسالعمل مردم در برابر حوادث تلخ چگونه است؟
د. راه پیروزى بر مشکلات چیست؟
الف. فلسفه آزمایش الهى
شکّى نیست که میان آزمایش ما وآزمایش خدا فرق است؛ آزمایش ما براى شناخت است، امّا آزمایش خدا براى علم وآگاهى به وضع و روحیّه و عکسالعمل ما نیست، زیرا او قبل از هر فکر و عملى، مىداند که ما چگونه فکر مىکنیم و چگونه عمل خواهیم کرد، بلکه هدف از آزمایش این است که از ما کارى سر زند و بدین وسیله استحقاق پاداش و کیفر داشته باشیم، زیرا خداوند طبق علم خود به خوبى و بدى شخصى (بدون اینکه او عملى انجام داده باشد) پاداش و کیفر نمىدهد. همان گونه که ما نیز به صرف اینکه بدانیم شخصى بنّاى خوبى است، یا آرایشگر خوبى است، یا بدانیم نقّاش و نجّار خوبى است به او مزد نمىدهیم، بلکه اگر براى ما کارى انجام داد، آن وقت او را مستحقّ مزد و پاداش مىدانیم...
فرمت فایل : power point (لینک دانلود پایین صفحه) تعداد اسلایدها 31 اسلاید
بخشی از اسلایدها :
• اشتغال جوانان اولویت کاری بخش تعاون است.• تعاونی ها منبعی عادلانه برای توزیع ثروت •و امکانات هستند .• عدالت گستری و رفع بیکاری فقط با ایجاد تعاونی •های کارآفرینی ممکن است.• ابلاغ سیاست های کلی اصل 44 از سوی •مقام معظم رهبری هوشمندانه ترین اتفاق در تاریخ معاصر ایران است.• دولت با هدف توسعه عدالت اجتماعی در بین اقشار مختلف مردم، توسعه بخش تعاون را در کانون برنامه های خود قرار داده است.• مدل اقتصادی کشور رشد مبتنی بر عدالت اجتماعی است و بخش تعاون بهترین روش برای تحقق آن محسوب می گردد. ره آورد اقتصاد تعاونیتعاونی اهداف خاصی را در جهت منافع اجتماعی و توسعه پایدار دنبال می کند که در زیر به اختصار به تشریح آنها می پردازیم :
§- تشویق اقشار کمتر برخوردار و آسیب پذیر اجتماع به حضور در صحنه های اقتصادی §- جمع آوری سرمایه های کوچک مردم برای تبدیل به سرمایه های بزرگتر به شکل تعاونی §- تقویت همبستگی اجتماعی از طریق توسعه فعالیت های مشترک §- مبارزه با گرانی وتوزیع نامناسب که از طریق تعاونی های توزیع به شکل خرید انبوه و ارزانتر کالا و فروش به اعضاء با قیمت تأمین کننده هزینه ها امکان پذیر است. §- کاهش هزینه های تولید با همیاری و همکاری اعضاء ، صرفه جویی و بهره برداری صحیح از امکانات و منابع در تعاونی های تولیدی§- ایجاد اشتغال در زمینه های متعدد با سرمایه های متناسب با نوع تولید و یا خدمات و درنتیجه کاهش نرخ بالای بیکاری §- رقابت سازنده یا بخش خصوصی درجهت تامین منافع مصرف کنندگان و مصالح عمومی برای جلوگیری از تورم و اصلاح ساختار اقتصادی§- تحقق عدالت اجتماعی و اقتصادیلینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 24
چکیده
مقاله ایی که مطالعه می فرمایید پیرامون آثار اقتصادی وقف ونقش وقف درسیستم اقتصاد اسلامی می باشد ،در این مقاله ابتدا به تعریف وقف وانواع آن ،اهداف عمومی وتاریخچه وقف درقبل از اسلام وبعد از اسلام وهمچنین به تاریخچه وقف در ایران پرداخته شده است،درادامه وقف در قرآن وسنت بررسی شده است ، زیرا همانطور که مستحضر هستید قرآن ،خلاصه کتابهای الهی است که خدا بر انبیاء واولیایش فرستاده است هیچ مساله ی الهی نیست ،مگر اینکه اصل وفرع ،مبدا،غایت ثمره ومغز آن در قرآن وجود دارد.ودر پایان نقش وقف در تحقق اهداف اقتصاد اسلامی (اهداف اصلی وفرعی)وتاثیر وقف بر تحقق عدالت اجتماعی ورفاه عمومی ونتیجه حاصل از مقاله ذکر شده است.
یکی از مهمترین اهداف این مقاله اشنایی بیشتر با مبحث وقف ونقش وتاثیر آن در سیستم اقتصاد اسلامی بوده است .
پژوهش ارائه شده از نوع پژوهش دینی ،به روش تقریبا کتابخانه ای (به علت عدم هر نوع کتاب با موضوع وقف تمامی مطا لب از اینترنت وسایت های مختلف گرد آوری شده است )می باشد .
منابع مورد استفاده در این پژوهش عبارتند از قرآن کریم ،نرم افزار وقف (که مسئولین محترم اداره اوقاف دراختیار اینجانب قرار داده اند )سایت های مختلف که در پایان پژوهش ذکر شده است .
هر پژوهشی دارای موانع ومشکلاتی می باشد ،که عمده ترین مانع این پژوهش نبود منبع وبالتبع مشقت بسیار برای بدست آوردن مطالب می باشد
نتیجه بدست آمده از این پژوهش اینکه وقف به عنوان عملی انسانی و سودمند، تاریخی به درازای تمدن انسان دارد. نگاهی گذرا به دیروز و امروز فرهنگها و تمدنهای بشری کافی است تا ما را با آثار و برکاتمادی و معنوی وقف در گستره کشورهای اسلامی و غیراسلامی آشنا کند. این حقیقت، گویای فطری بودن وقف به عنوان یک عمل نوعدوستانه در وجدان و ضمیر آدمی است. تاریخ و فرهنگ ایرانی با وقف و خیراندیشی و نیکوکاری واقفان در آمیخته است انسان ها به خوبی دریافته اند، بسیاری از معضلات که در زمینههای مختلف گریبانگر مردم یک جامعه است، تنها از طریق دولت و دستگاههای اجرایی قابل حل نبوده و مشارکت و معاضدت و یاری خود مردم را میطلبد. اگر فرهنگ وقف در جامعه نهادینه شود افراد خیر و نیکوکار بخش قابل توجهی از کمبودها و تنگناهای جامعه را خود شناسایی کرده، اموال و داراییهای خود را داوطلبانه در جهت رفع آنها به کار خواهند بست. متأسفانه این نهاد دینی و مردمی با وجودبرخورداری از قدمت و سابقه پر افتخار تاریخی، آن گونه که شایسته است فراگیر نشده و نقش آن در ابعاد گوناگون تا حدودی مکتوم و مستور مانده است
دراجرای برنامه های توسعه اقتصادی ،اجتماعی وفرهنگی ،آنچه ذهن برنامه ریزان را به خود مشغول کرده ،محدودیت منابع درمقابل مصارف بی حد وحصرمی باشد ،وکشورهایی موفق خواهند بود که از تعدد وتنوع مالی برخوردار باشند،درکشور مادرآمدهای بالقوه ی موقوفات در صورت شناسایی کامل می تواند بطور مستقیم وغیر مستقیم بخشی از نیازهای کشور را تامین کند.
مقدمه
«المال و البنون زینه الحیاه الدنیا و الباقیات الصالحات خیر عند ربک ثواباً و خیر أملاً»
مفهوم «باقیات الصالحات» آن چنان وسیع و گسترده است که هر فکر و ایده و گفتار و کردار صالح و شایسته ای راشامل می شود، که نمادی از روح خیر خواهی و تعاون و هم زیستی و عطوفت انسانی ، برخاسته از ایده والا و ایمان است،نمونه بارز این اعمال انفاق است ،خرج کردن در راه خدا که در واقع خرج کردن در راه بنده خداست ویکی از جلوه های این انفاق ،وقف است، وقف از یک طرف وسیله ای بسیار خوب برای ایجاد انس، الفت و همبستگی بین مسلمانان است ازطرف دیگر وسیله ای برای تألیف قلوب مردم غیر مسلمان، وقف جامعه را از آلودگیها و ناخالصیها پاک می کند و راه را برای تزکیه آن هموار می سازد،در مجموعه احکام و تعالیم اسلام، سنت وقف و خیرات و صدقات جاریه به عنوان رهنمودی انسان ساز وفرهنگی مترقی به شمار می رود که آثار اخلاقی و عواید معنوی بزرگ و بی شماری را به دنبال دارد و می تواند با تأمین نیازهای مادی و معنوی و گستردن راه کسب فضایل و کمالات، جامعه ای به هم پیوسته و نمونه را پایه گذاری نموده و از بروز بسیاری از آلام و مصائب و رواج مفاسد اخلاقی جلوگیری به عمل آورد،وقتی به فلسفه همه اعمالی که از نظر اسلام نیک شمرده شده، فکر میکنیم میبینیم یک طرف دیگر آن اعمال به دیگران بر میگردد و به نوعی منفعت دیگران در آن نهفته شده و این تلاش در جهت خدمت به مردم سرلوحه و زیربنای برنامههای اسلام است.
«وقف» باعث میشود تا اثر مال از محدوده منافع شخصی خارج شود. «وقف» دستور نیست. عملی داوطلبانه است برای برخوردار کردن بقیه از اموال شخصی، یک نوع تعدیل ثروت و توزیع درآمد است.انسان همیشه در طریق تکامل مادی و معنوی است و در این راه میزان علایق و دلبستگیها و آرزوهای او رو به فزونی است. یکی از خواستههای بشر میل به ادامه زندگی و دیر زیستن است که چون این خواسته با توجه به عمر محدود امکانپذیر نیست لذا از دیرباز انسانها بر آن شدند که به هر نحو شده آثار وجودی خود را جاودانه سازند. یکی از راههای برگزیده شده، اختصاص دادن قسمتی از اموال به مصارف عمومی یا خاص است تا هنگام انتفاع مردم ازآنها یاد بانیان در اذهان تجدید شود. برای وارد شدن به بحث نقش وقف در سیستم اقتصاد اسلامی لازم است ابتدا به بررسی واژه وقف وتاریخچه ایی مختصر از وقف پرداخت
وقف چیست
وقف در لغت به معنی ایستادن و ساکن و حبس کردن است و در اصطلاح فقه، یعنی حبس مایملک و جلوگیری از انتقال آن به دیگری، چه از راه فروش و چه از راه بخشش و در مقابل منافع و سود حاصل از آن را در راه خداوند قرار دادن است که در واقع همان راه خدمت به مردم و گرهگشایی مشکلات و سر و سامان دادن به وضعیت عادی و فرهنگی آنان میباشد.
شیخ طوسی در کتاب المبسوط وقف را چنین تعریف کرده است
«فالوقف تحبیس الاصل و تسبیل المنفعه»
«وقف نگهداشتن اصل ملک و جاری ساختن منفعت است»
تحبیس از ریشه حبس به معنای زندانی کردن، در قید آوردن و جلوی آزادی چیزی را گرفتن است. چون باوقف شدن ملک، آزادی نقل و انتقال از آن گرفته میشود
فقهاوقف را در باب صدقات آوردهاند و آن را نوعی از صدقه شمردهاند
برای وقف، اقسامی ذکر شده است که به طور خلاصه به آن اشاره میکنیم
وقف عام: وقفی است که بر جهات و عناوین عام باشد
وقف خاص: وقفی است که بر جهت خاص و عنوان خاصی باشد مانند: وقف بر اولاد ذکور ویاوقف بر محل یافر د خاصی به نحوی که انتفاع از آن خصوصی باشد
وقف انتفاع: وقفی است که مقصود از آن درآمد مادی نباشد مانند احداث مسجد و حسینیه در زمین ملکی خود و یا زمین مواته
وقف منفعت: وقفی است که مقصود از آن درآمد مادی است برای هزینه چیز دیگر مثل وقف دکان برای اداره مسجد، مدرسه و یا بیمارستان
این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید