دانلود درس پژوهی تاریخ پایه پنجم ابتدایی درس ظهور اسلام

دانلود درس پژوهی تاریخ پایه پنجم ابتدایی  درس ظهور اسلام کامل و آماده بافرمت ورد قابل ویرایش تعدادصفحات 27

در این درس پژوهی کلیه مستندات و مراحل اجرا به طور کامل رعایت گردیده است

  آنچه در این مجموعه وجود دارد:
چکیده
مقدمه  
بیان مسئله
تبین ضرورت و اهمیت موضوع
یک دوره درس پژوهی
برنامه ریزی درس پژوهشی
اهداف کلی
هدف درس پژوهی
حیطه عاطفی
نحوه تقسیم کار
ویژگی های طرح درس ( سناریو  )
زمان بندی نحوه اجرا
چالش های فرا روی گروه و راهکارهای گروه برای مقابله با آن ها
ارزشیابی تدریس
طرح درس
تدریس اول
*بازاندیشی و تجدید نظر براساس تفکر گروه
جلسه دوم درس پژوهی
تعیین امکانات مورد نیاز
ارزشیابی تدریس
معایب تدریس :
چالش های فرا روی گروه و راهکارهای گروه برای مقابله با آن ها
روش تعیین اثربخشی نتایج اجرایی درس پژوهی
ارایه گزارش پایانی
دیدگاه اعضای شرکت کننده در درس پژوهی پیرامون نقاط قوت و ضعف
راهبرد های یاد دهی – یادگیری
ابزار و امکانات مورد نیاز گروه
چالش های فرا روی گروه :
روش تعیین اثر بخشی نتایج اجرای درس پژوهی:
امکانات مورد نیاز گروه
نتایج حاصله:
فهرست منابع و مآخذ :

  کامل و آماده بافرمت ورد قابل ویرایش تعدادصفحات 26

در این درس پژوهی کلیه مستندات و مراحل اجرا به طور کامل رعایت گردیده است

  آنچه در این مجموعه وجود دارد:
چکیده
مقدمه  
بیان مسئله
تبین ضرورت و اهمیت موضوع
یک دوره درس پژوهی
برنامه ریزی درس پژوهشی
اهداف کلی
هدف درس پژوهی
حیطه عاطفی
نحوه تقسیم کار
ویژگی های طرح درس ( سناریو  )
زمان بندی نحوه اجرا
چالش های فرا روی گروه و راهکارهای گروه برای مقابله با آن ها
ارزشیابی تدریس
طرح درس
تدریس اول
*بازاندیشی و تجدید نظر براساس تفکر گروه
جلسه دوم درس پژوهی
تعیین امکانات مورد نیاز
ارزشیابی تدریس
معایب تدریس :
چالش های فرا روی گروه و راهکارهای گروه برای مقابله با آن ها
روش تعیین اثربخشی نتایج اجرایی درس پژوهی
ارایه گزارش پایانی
دیدگاه اعضای شرکت کننده در درس پژوهی پیرامون نقاط قوت و ضعف
راهبرد های یاد دهی – یادگیری
ابزار و امکانات مورد نیاز گروه
چالش های فرا روی گروه :
روش تعیین اثر بخشی نتایج اجرای درس پژوهی:
امکانات مورد نیاز گروه
نتایج حاصله:
فهرست منابع و مآخذ :

دانلود تحقیق کامل درمورد تاریخ ایران

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 72
فهرست و توضیحات:

مقدمه

عصر سنت و نوآوری

میرزا حسین خان مشیرالدوله (سپهسالار) (1243ـ1298 ق)

میرزا یوسف خان مستشارالدوله [1240] 1313 ق

رشدیه و مدارس جدید (1276 ـ 1363) ق

میرزا علی خان امین الدوله (1260 ـ 1322) ق

میرزا ملکم خان ناظم الدوله (1249 ـ 1326) ق    

میرزا آقاخان کرمانی

در جست و جوی اصلیت مشروطه

بحران تجدد

فرمان مشروطه

 نتیجه گیری

مقدمه

همزمان با سال‌های 1157 (1293) که کریم خان زند درگذشت تا سال 1212 (1249) که فتحعلی شاه بدرود زندگی گفت پنجاه سال و اندی گذشت، در این زمان کم، اروپا دچار دگرگونی‌های شدیدی گردیده بود و داستان‌های تاریخی بی‌مانندی، از جمله شورش فرانسه، و پیدایش ناپلئون و جنگ‌های پیاپی آن، و جنبش توده‌ها و پیشرفت فن جنگ و پدید آمدن افزارهای نوین و مانند اینها روی داده و در نتیجه آنها دولت‌های بزرگ و نیرومندی پیدا شده بود.

کشور ایران از آن دگرگونی‌ها بی‌بهره و ناگاه مانده و حقیقت آن است که نه پادشاهی قاجار و نه سرجنبانان توده از آن دگرگونی‌ها سر در نمی‌آوردند و ناآگاهانه با شیوه کهن خود به سر می‌بردند.

نتیجه آن بود که دو دولت نیرومند و بزرگ و بیداری، یکی در شمال ایران و دیگری در جنوب آن پیدا شده، و ایران ناتوان و ناآگاه در میان آنان مانده. شکست‌های پیاپی فتحعلیشاه در برابر روس و شکست‌های محمدشاه و ناصرالدین شاه در برابر انگلیس به ایران زیان بسیار رسانید و از بزرگی سرزمین ایران بسیار کاست ولی با توجه به تمامی این رویدادهای مهم باز هم پادشاهان ایرانی و توده ایرانیان از خواب غفلت بیدار نگشتند.

پادشاهان قاجار از جمله فتحعلیشاه ـ محمد شاه و ناصرالدین شاه از پی یکدیگر آمدند بدون آنکه در خود و سیاست‌های داخلی و خارجی خود با توجه به دگرگونی‌های جهان تغییری ایجاد نمایند. تنها در سال‌های بازپسین پادشاهی ناصرالدین شاه بود که اندک اندک تکان و بیداری در توده ایران پدیدار گردید.

میرزا رضاخان امیرکبیر در زمان ناصرالدین شاه به پیراستن و آراستن ایران می‌کوشید و در امر سیاست و کشورداری کاردانی از خود نشان می‌داد اما ناصرالدین شاه او را کشت و به جای وی میرزا آقاخان نوری را گذاشت.[1]

عصر سنت و نوآوری

در قرن یازدهم هجری، فلسفه‌ی ملاصدرا که خود از آن به «حمت متعالیه» یاد کرده است، بر پایه‌ی ترتیب و استخراج مبنای حکمت مشائی، کلام، حکمت اشراقی و عرفان نظری نضج گرفت و به عنوان بیان نهایی فلسفه و حکمت اسلامی، در چند قرن اخیر نزد علاقمندان به حکمت و علوم عقلی، مطرح بحث بوده است.

فلسفه‌ی او در حقیقت میعادگاه تلاقی و وحدت دو شعبه‌ی مهم تفکر ایرانی، یعنی شعبه‌ی عقلی و شهودی آن بوده است.

 تلاقی و وحدتی که به نفع تشیع، بیان نهایی یافته بود و بیش و کم به حکمت مسلط در جامعه‌ی اسلامی مبدل گردیده بود. چنان که شارحان حکمت در دوره‌های بعد که مدرسان فلسفه‌ی او هم بوده‌اند، حتی حکمت مشائی را در زیر سیطره‌ی نفوذ و اندیشه‌ی او به بحث و کند و کاو می‌گرفتند. در حقیقت «حکمت متعالیه‌ی» او نقطه پایانی بر «اندیشیدن فلسفی» در ایران نهاد و بعد از او بیشتر کسانی که به عنوان حکیم و فیلسوف در حوزه‌های درس و بحث به حکمت می‌پرداختند شارحان و مدرسان بزرگ حکمت اسلامی بودند که در شعبه‌ای از حکمت: حکمت مشاء، کلام یا عرفان نظری استادی و تسلط داشتند و واقعیت این بود که کار اینان نه اندیشیدن و نوآوری و تازه اندیشی بود و نه به مسائل اجتماعی و سیاسی توجه عمیقی داشتند، بلکه صرفاً کورسوی چراغ حکمت اسلامی را در دوره‌ی قاجار روشن نگه می‌داشتند و از طرفی در همین زمان با مدنیت غربی کم کم آشنا می‌شدیم و سعی می‌کردیم از طریق ترجمه به آشنایی مدنیت غربی عمق بیشتری بدهیم یعنی زمانی که ملاعلی نوری که به عنوان «استاد جمیع حکما متأخر» و «خاتم الحکما و المحققین» نیز یاد می‌شود به بحث حکمت اسلامی اشتغال داشت اولین ترجمه رساله علمی اروپا در زبان فارسی منتشر شده که نام این رساله عبارت است از «رساله آبله کوبی» تألیف دکتر کارمک که به ضمیمه‌ی «انوار الناصریه» یا «مرآه الحکمه الناصریه» در 1245 ق در تبریز به چاپ رسید و در همان دوره‌ی او، عباس میرزا ولیعهد در جهت درک «اسباب ترقی و اعتلاء دولت تزار» به ترجمه‌ی «تاریخ پطر کبیر» اشاره کرد و بر اساس همان ضرورت «تاریخ تنزل و خرابی دولت روم» اثر ادوارد گیبون «بعنوان نمونه‌ای آموزنده» به زبان فارسی برگردانده شد.

بعد از او حوزه حکمت و عرفان اسلامی با «حکمای اربعه» ملاهادی سبزواری (متوفی، 1289 ق)، آقا محمد رضا قمشه‌ای (متوفی، 1306 ق)، آقا علی مدرس (متوفی، 1307 ق) و آقا میرزا ابوالحسن جلوه (متوفی 1314 ق) هنوز رونقی داشت.

ملاهادی سبزواری از بزرگترین حکما و مدرسان فلسفه اسلامی بود. پایان زندگی او مقارن بود با آغاز حکومت سپهسالار 1288 ق یعنی عصر گسترش ما با فرهنگ و مدنیت غربی. حضور او در چنین عصری، عصر سنت و نوآوری، آخرین رشته‌های الفت جامعه ایرانی را به «سنن و معارف قدیمه» به نمایش می‌گذاشت.

او هنگامی روی در نقاب خاک می‌کشید که به دست مترجمان عصر بخشی از بهره‌های علم و حکمت غرب، یعنی آرای نیوتن، دکارت و داروین به زبان فارسی ترجمه و منتشر شده بود چند سالی پیش از مرگ سبزواری، علیقلی میرزا اعتضاد السلطنه بر مبنای آرای نیوتن، کتاب «فلک السعاده» را به نگارش در آورده بود (1278 ق) و در زمینه حکمت و فلسفه‌ی غرب العازار رحیم موسایی همدانی و امیل برنه فرانسوی «روش به کار بردن عقل» اثر معروف دکارت را با عنوان ناصریه یا کتاب دیاکرت به جامعه زبان فارسی در آوردند و در 1279 قمری منتشر کردند بانی این ترجمه «کنت دوگوپینو» بود.

دو سال پیش از در گذشت سبزواری، میرزا تقی خان انصاری کاشانی طبیب و معلم دارالفنون دل به دریا زد و بهره‌ای از اندیشه‌های داروین را درباره‌ی «اصل انواع بنا بر انتخاب طبیعی» (1287 ق) در رساله‌ای با نام فریبنده‌ی «جانورنامه» منتشر کرد در همین سال میرزا جعفر قراچه‌داغی «مثل حکیم سیسموند» را در مسائل اقتصادی از فتحعلی آخوندزاده ترجمه و منتشر کرد و میرزا یوسف مستشارالدوله نیز در همان سال (1287 ق) کتاب معروف خود «یک کلمه» را که سالها جزو ادبیات سیاسی مشروطه مورد مطالعه آزادی‌خواهان بود به اتمام رساند منظور میرزا یوسف خان مستشارالدوله از یک کلمه «قانون» بود و نهضت ترجمه‌ای که آغاز شده بود در طرح پاره‌ای از افکار تازه تأثیر داشت و دیدگاه‌های نوینی را پیش روی بعضی از دوستداران علم سیاست نهاد.

البته این دیدگاه‌های تازه، دگرگونی‌های ذهنی نسبتاً مهمی هم در بعضی از صاحبان فکر به وجود آورده بود. اما واقع بینانه نیست که از تأثیر این دگرگونی‌ها به این نتیجه رسید که در «طبقه دانشمند» جامعه‌ی آن عصر، «همه‌ی آن معانی نفتی منقولات و آرای گذشتگان بود …، در اساس تفکر پیشینیان رخنه افتاد، تحول ذهنی تازه‌ای در جهت عقلی محض ظاهر گشت، به دانش تحققی اعتقاد پیدا شد، دانشی که پایه‌اش به تجربه عینی بود و رابطه آدمی با جهان هستی در اصالت عمل و اختیار شناخته گردید».

گرچه ترجمه و تألیف کتاب‌هایی از آن دست و نشر چند جزوه و رساله در زمینه سیاست، اقتصاد، قانون و قانون خواهی، کار ساده و پیش پا افتاده‌ای نبود اما مبالغه و اغراق در تأثیر این نوع نوشته‌ها، باعث سردرگمی و بدفهمی تحولات تاریخ این دوره خواهد شد. و اگر به معنی دقیق کلمه طبقه اندیشمندی در این دوره وجود داشت نباید به چند مترجم و نویسنده یا معلم دارالفنون محدود می‌ماند. در جامعه‌ای که «اندیشیدن» آزاد نباشد و تفکر فلسفی از پس چند قرن همچنان در محاق سیاه تعطیل افتاده باشد از اعتقاد به «دانش عقلی»، «تحول ذهنی در جهت عقلی محض» و از «اصالت عمل و اختیار» سخن گفتن، واقع بینانه نیست. به طوریکه در همان جامعه و در حوزه‌های علمی و مدارس آن، بحث از فلسفه و حکمت اسلامی، آن هم در چارچوب محدود «کلام اسلامی»، کفر و مایه‌ی ضلالت محسوب می‌شد، تا چه رسد به طرح و بحث اندیشه‌های مستقل.

به طوریکه در زندگی‌نامه‌ی مجتهد روشن بین، آقای نجفی قوچانی بیان شده است که در سه چهار سال آخر سلطنت ناصرالدین شاه، در خراسان سرگرم تحصیل بود و بعد از ترور شاه برای ادامه‌ی تحصیل به اصفهان و بعدها به نجف رفت، جو تعصب در مشهد چنان بود که روحانیون انگشت شماری که با مسائل فلسفی و کلامی سر و کار داشتند، از ترس علما و طلاب متعصب، ناگزیر بودند مجالس درسشان را در خفا برگزار کنند، حتی نوشته‌های خواجه نصیر طوسی و شروح آن، نظیر «شرح تجرید قوشچی» را نمی‌توانستند آزادانه بخوانند تا چه رسد به کتب دیگر و هنگامی که از آنها سؤال می‌شد که دلایلشان بورد فلان کتاب چیست، به جای بحث و استدلال به این بسنده می‌کردند که این کفریات مایه گمراهی است و گفتگو درباره آنها «حرام» و به «کفر» منجر می‌شود. این نحوه تلقی درباره متون فلسفی و همچنین علوم غیر دینی، جنبه‌ی عام داشت. علم به زبان ساده به دو دسته تقسیم می‌شود علوم دنیایی و علوم مربوط به آخرت.

در دوره‌ی فتحعلیشاه، ملااحمد نراقی در «معراج السعاده» از علوم دنیایی چنین می‌گفت: «علم دنیا و آن علومی است که معظم فایده آن برای دنیاست، مثل طب و هندسه و نجوم و عروض و موسیقی و هیئت و حساب، و از این علوم چندان بهجت و سعادتی در عالم عقبی حاصل نمی‌شود و از این جهت تحصیل آنها واجب نیست.

البته ریشه چنین تلقی به چند قرن پیش از این مربوط می‌شود یعنی زمانیکه غزالی مهمترین ضربه کاری را بر تفکر فلسفی و میراث آن فرود آورده بود در نتیجه، تلاش معتزله و خردگرایان کم کم رنگ باخت و نحوه‌ی تفکر اشعریان، فرصت رشد و گسترش به اندیشه‌ی خردگرا و تفکر فلسفی نداد و «اندیشیدن» در ایران اسلامی از مسیر نسبتاً آزاد آن خارج شد و در چارچوب شرع گرفتار ماند.

به طوریکه از صحبت نراقی می‌توان استنباط کرد که: فلسفه و اندیشه فلسفی تا بدان جا مجاز است که در خدمت دین باشد. از سویی دیگر، حکومت استبدادی هم دشمن اندیشیدن و آزاد اندیشی بود و با هر چه که مایه‌ی آزاد اندیشی بود و مایه‌ی بیداری مردم تلقی می‌شد، سر مخالفت داشت.

به طوریکه میرزا آقاخان نوری از انتشار ده‌ها کتاب جلوگیری نمود زیرا معتقد بود که مردم نباید از اوضاع اروپا آگاهی درست داشته باشند که به مصلحت نخواهد بود.

البته در چنین شرایطی که مصادف با اوایل حکومت مظفرالدین شاه بود در زنجان عالم دینی چون شیخ ابراهیم زنجانی که به صورت محرمانه روزنامه‌ی ثریا و پرورش (چاپ مصر) یا حبل المتین کلکته را می‌خواند در فضایی که هم شاه ـ هم اعیان و هم آخوندها نمی‌خواستند که مردم چیزی بفهمند و از اوضاع جهان با خبر شوند در چنین فضای ترس و وحشت مشروطه خواه و قانون خواه گردید. شیخ ابراهیم زنجانی تا سال 1323 قمری با توجه به مطالعات اندکی که در آن تاریخ داشت به خط تجدد و نوآوری گام نهاد و از احداث مدارس جدید دفاع کرد و در ترویج و تأسیس آنها کوشید و بعد از اعلان مشروطیت به عنوان نماینده زنجان به مجلس راه یافت و از اعضای مؤثر حزب دموکرات ایران شد.

البته باید به این حقیقت تلخ نیز توجه داشت که منابع مورد مطالعه اکثر مشروطه خواهان ایران تا چه اندازه محدود، کم عمق و بی‌محتوا بوده است. حتی برجسته‌ترین روشن فکران این دوره کسانی چون آخوندزاده و آقاخان کرمانی یا در انحرافات شاعرانه‌ی ناسیونالیستی و تفکرات ضد دین و ضد عرب غرق شدند یا چون مستشارالدوله و ملکم به اندیشه‌های مدرن چالشی اسلامی زدند و برای پیش برد مقاصد سیاسی و اجتماعی خود به دنبال این مجتهد و آن مجتهد افتادند و یا چون روشنفکران دیگر چنان شیفته‌ی ایدئولوژی‌های سیاسی شدند که در برهوت و در جامعه استبداد زده و دین مدار، که به برکت دو شعبه‌ی استبداد دینی و سیاسی، مجالس برای رشد و گسترش اندیشه نبود مبلغ «فکر دموکراسی اجتماعی» یا سوسیالیزم شدند. فکری که نه درست می‌شناختند و نه مجال درستی برای طرح آن وجود داشت.

اما روشنفکرانی که در ایران بودند و یا تابعیت ایرانی داشتند به علت اختناق و فشار مذهبی و سیاسی ای که در ایران وجود داشت بر کارشان و شیوه‌ی ارائه مطالبشان تأثیر مستقیم می‌گذاشت. در نتیجه ناگزیر بودند که مسائل مربوط به قانون خواهی و مفاهیم بنیادی نظام مشروطیت را به زبان شرعی و با تطبیق با قوانین شرع و ایجاد نوعی همانی، مطرح بحث کنند تا خواست‌های سیاسی و اجتماعی شان مورد حمایت روحانیان، یا لااقل مورد حمایت بخشی از روحانیون روشن بین و مخالف حکومت استبداد قرار گیرند. در عمل هم در پی آن بودند تا در هر اقدامی که می‌کنند از پیش، موافقت بخشی از روحانیون صاحب نفوذ را بگیرند.

میرزا یوسف خان مستشارالدوله از جمله روشنفکران ایرانی بود وی برای ایجاد راه آهن در ایران تلاش بسیاری نمود و نخستین طرح او ایجاد راه آهن از تهران به حضرت عبدالعظیم و از آنجا به قم بود. لایحه آن را در تاریخ 24 رمضان 1291 قمری نوشت و جهت محکم کاری جلب حمایت حکومت رأی موافق حاجی ملا صادق، مجتهد بزرگ قم را گرفت.

طرح دوم مستشارالدوله ایجاد راه آهن تهران به مشهد بود و با این کار ایاب و ذهاب زوار به راحتی انجام می‌گرفت و در نتیجه از مخالفت روحانیون کاسته می‌شد. و در مجموع تلاش روشنفکری این دوره از دو سو زیر ضربه بود. هم باید با سانسور و اختناق سیاسی حکومت می‌جنگید و هم باید مراقب مخالفت روحانیون می‌بودند.

در نتیجه راه حل عملی‌ای که روشنفکران برای اجتناب از این مشکل در نظر گرفتند، این بود که مسائل نظری مربوط به اندیشه‌ی آزادی‌خواهی و تجدد را در لباس مذهب و مستند به آیات و احادیث ارائه دهند تا از مخالفت این جناح بکاهند. به طوریکه مستشارالدوله در طی نامه‌ای که به آخوندزاده می‌نویسد از تطبیق دادن اندیشه‌ی آزادی خواهی با شرع به عنوان کار بزرگ یاد می‌کند و این کار بزرگ همان رساله کوچک به نام «یک کلمه» در 1287 قمری نوشته شد و در آن، مواد اعلامیه‌ی حقوق بشر، مندرج در قانون اساسی فرانسه، به زبان شرع و مستند به آیات و احادیث تدوین گردید.

البته اینگونه ملاحظه کاری‌ها و شیوة عمل و دیدگاه روشنفکران ایرانی در طرح مسائل مشروطیت و قانون خواهی بارها مورد انتقاد آخوندزاده قرار گرفته بود.

دوره وزارت و صدارت میرزا مشیرالدوله (1243ـ1298) قمری حسین خان مشیرالدوله (سپهسالار) (1287 تا 1297 قمری) دوره‌ای است که، به طور جدی تری با مبانی مدنیت غربی آشنا می‌شویم. به طوریکه می‌توان از این دوره به عنوان حکومت قانون نام برد و از جمله دوران‌های تحول آفرین می‌باشد میرزا حسین خان مشیرالدوله از لجام گسیختگی حکمرانان شهرها جلوگیری کرد و رشوه را از میان برداشت. در آن دوران شاه یا صدراعظم به همه کارها فرمان می‌دادند وی ترتیبی داد که یک صدراعظم و نه وزارتخانه بر پا گردد که از جمله وزارتخانه‌ها عبارت بودند از:

وزارت داخله، وزارت خارجه، وزارت جنگ، وزارت مالیات، وزارت عدلیه، وزارت علوم، وزارت فواید، وزارت تجارت و زراعت، وزارت دربار و کارها در میان این وزارتخانه‌ها تقسیم می‌شد و هر وزارتخانه به کار خود مشغول بود و در نهایت کار خود را به صدراعظم گزارش می‌دادند. وی در همین  دوران میرزا یوسف خان مستشارالدوله در کار عدلیه جزو برنامه ریزان و همکاران اوست و زمانیکه میرزا حسین خان مشیرالدوله به منصب صدارت رسید فوراً ملکم خان را از اسلامبول احضار و به معاونت صدارت منصوب نمود حضور کسانی چون مستشار الدوله در کار عدلیه و قانون و ملکم به عنوان مستشار صدارت نشان می‌دهد که عصر سپهسالار چه امکانات تازه‌ای برای نوآوری به وجود آورده بود. و بدین ترتیب در دوران وی امکانات تازه‌ای برای نوآوری به وجود آمد و نوآورترین روشنفکر زمان فرصتی را به دست آورده بود که لااقل بخشی از اندیشه‌های اجتماعی و سیاسی خود را در عمل به تجربه درآورند. البته ناگفته نماند که آخوندزاده همچنان کارهای وی را به باد مسخره می‌گرفت و انتقاد شدید می‌نمود. زیرا آخوندزاده معتقد بود که:

راه آهن درست است که وطن را آباد و ایمن می‌کند، اما سعادت کامله ملت را منوط و مشروط به اوضاع دیگر می‌دانست که مبدأ کل آنها انتشار علوم و ترویج مطالب است. و طبق پیش‌بینی‌های آ‎خوندزاده میرزا حسین خان مشیرالدوله به علت عوامل استبداد سیاسی یعنی درباریان و عوامل استبداد با پشتیبانی سیاست خارجی یعنی عوامل روسها، زمینه برانداختن صدارت مشیرالدوله را فراهم گردید.

مشیرالدوله در دوران صدارت خود با قرار داد زیان بار رویتر موافقت نموده بود تا بدین ترتیب بتواند تمامیت ارضی که از مدت‌ها پیش در خطر افتاده بود را حفظ نماید. مشیرالدوله می‌اندیشید چون طرف قرارداد یک انگلیسی است با عملی شدن برنامه‌های آن، هم ایران به موفقیت تازه‌ی اقتصادی و سیاسی دست می‌یافت و هم عملاً دولت انگلیس در حمایت از این قرارداد، مانع دست اندازی‌های روس‌ها می‌شد، اما سیاست انگلیس با سیاست روس همسویی داشت (در آن مقطع تاریخی) در نتیجه دولت انگلیس از قرارداد رویتر حمایت نکرد و رویتر نتوانست سرمایه لازم را برای عمل کردن مفاد قرارداد فراهم آورد. دست به دامن آلمان‌ها شد ولی دولت آلمان نیز به دلیل همسویی سیاست خارجیش با روس‌ها، از رویتر حمایت نکرد و سرمایه گذاری نکرد و عملاً قرارداد لغو گردید و در این زمان شاه و صدراعظم که در سفر فرنگ بودند، عوامل داخلی و خارجی در جهت مخالفت با قرارداد رویتر بلوایی در جهت براندازی مشیرالدوله فراهم آوردند. (اهل دولت و تنی چند از ملایان) عوامل برگزار کنندة آن بلوا بودند و یکبار دیگر استبداد دینی و سیاسی را به نمایش گذاشتند و مشیرالدوله 21 رجب همان سال از صدارت بر کنار شد و این در حالی بود که وی در آن زمان از اسماعیل آباد به رشت باز می‌گشت و از طرفی نیز یوسف خان مستشارالدوله روشنفکر آزادیخواه و هم مسلک و همکار مشیرالدوله را «به طور حبس … به طهران می‌بردند». البته شاه از سرکشی شاهزادگان، درباریان و دسیسة وزرای دلگیر و از این که علیرغم میلش ناگزیر شد صدراعظمش را هنوز به پایتخت نرسیده از کار برکنار کند خشمناک بود. اما مخالفت روحانیون با مشیرالدوله، ریشه در امر اساسی‌تری داشت به طوریکه صدراعظم تجدد خواه در دوران صدارتش مداخله امر دولت را به ایشان تجویز نمی‌کرد و در پی اساسی بود مبتنی بر نظم و قانون و تجدد و نوآوری البته شاه نیز در پاره‌ای از مراحل با وی همراه بود اما فشار استبداد سیاسی و دینی او را متزلزل می‌کرد. زیرا از مخالفت روحانیون بیمناک می‌گردید که مبادا اساس حکومت وی فرو ریزد و نظم و ترتیبی در امور پیدا شود و از سویی دیگر، اندیشناک بود که همین مایه تجدد و نوآوری در نظم، باعث وحشت مستبدان درباری در روحانیون گردد و بلوا و آشوب و سقوط سلطنت منجر گردد.

شاه پس از یک سال برای وی نامه‌ای نوشت و وی را دعوت کرد به تهران بیاید و به وی برای انجام کارهای عمده بزرگ کمک نماید مانند «ساختن مدارس جدید و بیمارخانه»، «آسوده داشتن ملل متنوعه ایران»، «به راه انداختن کارخانه، خاصه چرخ سکه» ساختن راه‌ها، ترقی گمرک، ترقی پست و … از جمله کارهای مهمی بود که اجرای آنها را در نظر داشت.

اما دیری نگذشت که «تدبیر همایونی» کار را به تقدیر حواله کرد و شاه دیگر میلی به ترقی نداشت و تلاش میرزا حسین خان مشیرالدوله بی‌نتیجه ماند و سیاست‌های اجتماعی، حقوقی و اقتصادی او با شکست مواجه شد اما بذر اندیشه‌ی تجدد را در بخشی از اذهان علاقه‌مند فرونشاند و زمینه‌ی انتقاد گسترده‌ای را علیه نظام کهن استبدادی فراهم آورد. در این دوره بود که احترام به قانون و اهمیت آن گسترش یافت.

دوره‌ی وی، دوره‌ی شکوفایی روزنامه‌های نسبتاً آزاد و انتشارات جدید هم بود قبل از اینکه به وزارت عدلیه دست یابد چهار روزنامه در ایران منتشر می‌شد بنام‌های روزنامه‌ی دولتی مصور ـ روزنامه دولتی غیر مصور ـ روزنامه علمیه و روزنامه ملتی همه این روزنامه‌ها دولتی بودند و با هزینه دولت منتشر می‌شدند. در دورة صدارت ایشان مجموعاً 9 روزنامه در ایران منتشر می‌شد. در سال‌ 1297 قمری مشیرالدوله به فرمان شاه سپهسالاری و وزارت خارجه بر افتاد و به حکومت قزوین رفت. سال بعد هنگامی که حکومت خراسان و سیستان را در عهده داشت، در شب 21 ذیحجه قمری در سن 57 سالگی در ارک مشهد مقدس، چشم از جهان فروبست. مرگش همان زمان مشکوک بود و درباریان و طرفداران، استبداد مرگ وی را تبریک می‌گفتند. دفتر زندگی سپهسالار بسته شد. اما دفتر «قانون خواهی»، دفتر آرزوی «دولت قانونی» و اندیشه‌ی تلاشی برای پیشرفت و ترقی و تجدد ایران بسته نشد. هنوز پانزده سال از حکومت شاه باقی مانده بود. وقایع پانزده سال آخر سلطنت ناصرالدین شاه، به خطوط اصلی مبانی آرمانی نهضتی شکل داد که در دوره‌ی مظفرالدین شاه در تاریخ (14 جمادی الثانی 1324 قمری) به نام نهضت مشروطیت ایران به ثمر نشست که مهمترین واقعه‌ی اجتماعی سیاسی این دوره پانزده ساله که به معنی واقعی کلمه یک نهضت مردمی بود نهضتی بود که بر سر امتیاز واقعه تنباکو (رژی) در گرفت و همچنین انتشار روزنامه‌ی قانون در اول رجب 1307 قمری که بسیار مهم بود و سبب گردید که فکر «قانون» خواهی و بذر اندیشه‌ی «مشروطیت» را به زبان ساده و در اذهان و افکار نوجوانان و مخالفان حکومت شاه، به خصوص تجار، شاهزادگان، روحانیون و تحصیل کردگان جامعه‌ی ایران پر کند.

ملکم از طریق روزنامه «قانون» به اندیشه قانون خواهی در نظام مشروطیت، چنان ماهرانه و یا ریارکارانه جنبه شرعی داد و زمینه را برای «مشروعیت» آن فراهم آورد که چند سال بعد روحانیون «مشروطه خواه» بر همین اساس به مشروعیت دادن نظام مشروطیت برخاستند و برای یک نظام کاملاً غیر مذهبی زمینه‌ی مذهبی و بیانی شرعی به دست دادند.

برجسته‌ترین روشنفکران و سیاسیون این دوره یعنی ملکم، سید جمال الدین اسدآبادی، میرزا آقاخان کرمانی، شیخ احمد روحی و …

و از دو روشنفکری که در ایران در وزارت و صدارت مشیرالدوله (سپهسالار)، نقش فعالی در امر تجدد و نوآوری و ترقی داشتند، ملکم در خارج از کشور و یوسف خان مشیرالدوله در ایران بود.

این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید

متن ترجمه شده مقاله مطالعه اکتشافی در مورد تاریخ تصویب، کاربرد و تاثیر تکنولوژی حسابرسی مستمر در تجارت های کوچک

عنوان ترجمه:

An exploratory study of the adoption, application and impacts of continuous auditing technologies in small businesse 

نوع فایل متن انگلیسی: pdf

تعداد صفحه: 12

برای دانلود متن انگلیسی اینجا کلیک کنید.

عنوان ترجمه شده فارسی:

مطالعه اکتشافی در مورد تاریخ تصویب، کاربرد و تاثیر تکنولوژی حسابرسی مستمر در تجارت های کوچک

نوع فایل ترجمه شده فارسی: word

قابل ویرایش 27 صفحه

قسمتی از متن ترجمه شده:

چکیده

تکنولوژی حسابرسی مستمر در زمینه های مختلف مطالعه شده اند، اما اغلب با سیستم های اطلاعاتی یکپارچه و توابع حسابرسی داخلی خود بکار گرفته می شود. اگر چه تعداد معتددی از فروشندگان فن آوری های حسابرسی مستمر گزارشاتی را در مورد پیاده سازی تجارت های کوچک، کمی در مورد استفاده و تاثیر این تکنولوژی در این نوع شناخته شده سازمان. این مطالعه اکتشافی انگیزه برای اتخاذ نظرات خاصی از تکنولوژی حسابرسی مستمر، و همچنین برنامه های کاربردی و اثرات این فناوری در هفت زمینه تجتارتی کوچک را ایجاد می کند. نتایج نشان می دهد که اجرای این فن آوری معمولا به افزایش بهره وری منابع منجر نمی شود، بلکه اغلب به عنوان یک ابزار برای رفع مشکلات کیفیتی درک شده- به جای یک تکنولوژی استراتژیک تراز وسط مطرح هستند. آن توسط یک بخش داخلی و نه بخش حسابرسی IT و یا بخش مالی پیاده سازی می شود. استفاده از اولین و مهمترین فن آوری سبب تأیید معامله با برنامه های کاربردی کنترل فرآیند در حال ظهور بعدی می شود. اثرات اصلی عبارتند از یک تغییر کنترل اصلاحی برای پیشگیری و کنترل آگاهانه؛ افزایش درک ارزش ایجاد شده توسط بخش مالی؛ و افزایش اعتماد مدیریت داده ها. این مطالعه همچنین نشان دهنده اثرات منفی بالقوه این فن آوری، مانند ایمن سازی هشدار و از دست دادن تفکر انتقادی کاربران می باشد.

پاورپوینت درباره آشنایی کامل با تاریخ و تمدن مادها

فرمت فایل : power point  (لینک دانلود پایین صفحه) تعداد اسلایدها 34 اسلاید

بخشی از اسلایدها :

—مادها مردمانی بودند از نژاد آریایی که در حدود سالهای 3000 تا 2500 قبل از میلاد رازمان تقریبی مهاجرت انها میدانند.——محققان نام این حکومت را برای نخستین بار روی لوحه های گلی آشوری ها پیدا کرده اند—در سالنامه های شلما نصر سوم پادشاه آشوری برای اولین بار از ایرانیان نام برده شده است.—مادهادر جنوب شرقی نزدیک همدان امروزی مستقر بودند  —در کتیبه‌های تیگلت پلسرسوم که در قرن هشتم پیش از میلاد نوشته شده‌است، و سناخریب و اسر حدون و شلما نصر سوم نیز به مادها اشاره کرده‌اند.

دانلود تحقیق کامل درمورد تاریخ اسلامی

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 17

تاریخ اسلامی

قرنها بر انسان گذشت و از تدوین تاریخ بی بهره بود،چه انسان آن دوران خواندن و نوشتن نمیدانست و تمام سعیش صرف آن میگشت که لوازم ضروری زندگی خود را فراهم سازد بعلاوه وضع ساده بدوی انسان آنروز به تدوین تاریخ احتیاج نداشت،فقط چیزهائی که در زندگی ساده انسان مؤثر میشد در خاطرش باقی میماند،یعنی اگر مردم بدوی آن روزگار گرفتار قحطی و جنگ و یا طوفانی میشدند شرح آن حوادث در نظرشان میماند و برای آیندگان نقل میکردند و چون بشر طبعا از شنیدن اخبار عجیب و غریب لذت میبرد حوادث مزبور بتدریج با افسانه و اغراق آمیخته میگشت و همینکه مدتی از وقوع آن میگذشت،حوادث با شاخ و برگ های زیادی نقل میشد و از آنرو می بینیم که داستانهای باستانی غالبا بصورت اوهام و خرافات در آمده است و در اثر مقتضیات زمان و مکان پاره ای رنگ دینی بخود گرفته بعضی بصورت افسانه های رزمی در آمده و قسمتی هم مانند خیالات شاعرانه ظهور کرده است.نمونه این افسانه های تاریخی یکی ایلیاد یونانی و دیگر روایات شاهنامه ایرانی و مهابهاراته هندی و داستانهای اعراب بائده (ناپدید شده) میباشد که در اصطلاح امروز آن را میتولوژی یا افسانه و افسون میخوانند.مثلا داستانهائی که عربها از عاد و ثمود و طلسم و جدیس و سیل عرم و ملکه بلقیس و مانند آن میگویند یک سلسله حقایق تاریخی است که بمرورزمان افسانه هائی بر آن افزوده اند.

بعد از این اخبار مطالب دیگری مانند جنگ های قدیم عربها و مهاجرت آنان و هم چنین داستان عام الفیل و امثال آن در ضمن تاریخ عرب مذکور است که جنبه حقیقت آن بر افسانه های کهن می چربد و ما قسمتی از آنرا ضمن علوم جاهلیت اعراب یادآور شدیم.بهر حال هنگامی که اسلام ظهور کرد از علم تاریخ جز آن اخبار و افسانه هائی که گفتیم چیزی در میان اعراب نبود جز اینکه نسب های خود را تا حدی میدانستند و از ملت های مجاور آنان تا حدی که مربوط بخودشان بود مختصر اطلاعی داشتند و از پیشوایان دینی یهود و نصاری مطالب کوتاهی از حوادث توراه و تلمود شنیده بودند که البته صورت تاریخی نداشت بلکه اطلاعات کوتاهی بود که از پاره ای حوادث و وقایع حکایت میکرد.

از اینرو باید گفت عربهای جاهلیت از حیث دانستن تاریخ ناتوان ترین مردم دنیا بودند،اما همینکه اسلام آمد مسلمانان بجنگ رفتند و ممالک دیگران را فتح کردند و همینکه از کشورگشائی فارغ شدند به مملکت داری پرداختند و در علم تاریخ مانند سایر علوم اسلامی پیشرفت نمودند و اینکه تاریخ را جزء علوم اسلامی گفتیم نه برای آنست که مسلمانان واضع علم تاریخ شدند بلکه از آن نظر که اسلام تاریخ را برای اعراب (مسلمانان) آورد. پیش گفتیم (ضمن گفتگو از اینکه دانشمندان اسلام بیشتر ایرانی بودند) که عربها بیش از هر علمی بشنیدن اخبار گذشتگان علاقه داشتند و همینکه آن اخبار را می شنیدند با دقت حفظ کرده برای دیگران میگفتند و پیش از هر چیز بسر گذشت دلیران،سخنوران،شاعران و گویندگان علاقه مند بودند.چه که شنیدن اخبار آنان همت بر می انگیزد و روح انسانی را نیرو میبخشد.

اتفاقا هر یک از خلفاء که هشیارتر و سیاس تر بودند بیش از خلفای دیگر بشنیدن اخبار ابراز علاقه میکردند.مثلا معاویه بن ابوسفیان نابغه بنی امیه هر شب بعد از شام تا پاسی از نیمه شب گذشته (دو سوم شب) با داستان سرایان و اشخاص مطلع شب نشینی داشت و از آنان داستان جنگ عربها-ایرانیان و رومیان و غیره را میشنید و از شرح حال پادشاهان و طرز مملکت داری و سیاست آنان خبر میگرفت و از حیله ها و تدبیرهای آنان در اداره امور کشور آگاهی مییافت،آنگاه یک سوم شب را در بستر میگذراند و همینکه صبح نزدیک میشد عده ای از کتابخوانها که در موقع خواب او مشغول مطالعه کتب تاریخی بودند کنار بستر معاویه میآمدند و خلاصه آنچه را که راجع بجنگها و سیاستمداریها و غیره در کتاب خوانده بودند برای معاویه باز میگفتند.تصور میرود که کتب مزبور بزبان یونانی و لاتینی بوده و اخبار مربوط بتاریخ قهرمانان یونان و روم مانند اسکندر،ژولی سزار،هانیبال و غیره در آن کتب دیده میشده و کتابخوانها (غلامان) آنرا بعربی برای معاویه ترجمه میکرده اند و جز این هم نمیتواند بود،چه که اعراب پس از معاویه بتالیف کتاب دست زدند.

شکی نیست که شنیدن و خواندن اخبار و سرگذشت بزرگان همت اشخاص را بر می انگیزد و آنرا بکارهای مهم وادار میکند و از همین جهت سرکردگان و سیاستمداران بزرگ دنیا (چه عرب و چه غیر عرب) اخبار و سرگذشت پیشینیان را با اشتیاق تمام گوش میکردند و اگر بمشکلی دچار می شدند با شنیدن و خواندن سرگذشت گذشتگان راه چاره را پیدا کرده رفع محظور میساختند.

میگویند منصور عباسی چندی در قتل ابومسلم خراسانی مردد بود،از طرفی او را رقیب بزرگ خود میدید و از وی بیم داشت و از طرف دیگر نمیخواست مساعدت های فوق العاده ابو مسلم را در تاسیس دولت با قتل آن راد مرد پاداش دهد و بقدری در این اندیشه فرومانده بود که غالب شبها تا صبح بیدار میماند تا آنکه روزی از آن شب زنده داری ها خسته و ناتوان سر برآورد و اسحق بن مسلم عقیلی را خواسته گفت داستان آن پادشاه و قصه حیره را برای من بازگو کن.

اسحق گفت:

«شاپور پادشاه وزیر خود را بخراسان فرستاد تا مردم آنجا را باطاعت او (شاپور) دعوت کند،وزیر بخراسان رفت و با مردم خراسان بقدری خوشرفتاری کرد که اهالی او را (وزیر را) بیش از شاپور خواستار شدند،سپس با اعیان و بزرگان خراسان نزد شاپور بازگشت.شاپور که از ماجرا خبردار بود بطور ناگهان سر وزیر را بریده پیش پای بزرگان خراسان افکند و آنان از بیم جان مطیع شاپور گشتند.»منصور تا این داستان را شنید قدری بفکر فرو رفت و وضع خود و شاپور را با وزیر و ابومسلم یکسان دیده سر برآورد و این شعر را خواند:

لذی الحلم قبل الیوم ان تقرع العصا.

و ما علم الانسان الا لیعلمها.

و با خواندن آن شعر فایده شنیدن تجربیات گذشتگان را متذکر شد و سپس به قتل ابومسلم تصمیم گرفت و در مدت کوتاهی فکر خود را عملی ساخت.

بدر الدین لؤلؤ فرمانروای موصل تمام شب های ماه رمضان را بشنیدن داستانهای تاریخی میگذرانید و همینقسم سایر فرمانروایان و پادشاهان اسلام علاقه بسیاری بتاریخ پیدا کردند بقسمیکه در همان اوایل اسلام این مثل میان مسلمانان شایع بود:

«پادشاهان علم تاریخ میخواهند،جنگجویان داستانهای رزمی میپسندند و بازرگانان کتاب و حساب دوست دارند.»

همینکه خلفاء ناتوان شدند و قدرت بدست وزیران افتاد خلفاء را از مطالعه کتب تاریخی و سرگذشت پیشینیان منع کردند که مبادا از خواندن آن مطالب چیزی بفهمند و فهم آنان بضرر وزیران تمام شود.

میگویند مکتفی از وزیرش کتابهائی خواست تا خود را بدان مشغول دارد وزیر هم بملازمان خود گفت کتابهای لازم را تهیه کرده بنظر او برسانند و سپس بخلیفه بدهند.اتفاقا کتابهائی از تاریخ و شرح حال وزیران و طریقه جمع آوری مالیات و مانند آن برای خلیفه انتخاب شد و تا چشم وزیر بآن کتابهای افتاد فریادش برخاست که «واقعا شما دشمن من هستید»من گفتم کتابهایی باو بدهید تا از من و دیگران دست بردارد و با آن سرگرم شود.شما بر عکس کتابهائی آورده اید که طریقه جمع آوری اموال و آزار وزیران را باو میآموزد و کشور را از این خراب تر ساخته کار او را بسامان میرساند.فوری این کتابها را بردارید و چیزی باو بدهید که سرگرم باشد،آنها هم مطابق دستور وزیر عمل کردند.

منابع تاریخی اسلامی

منابع تاریخ اسلام متعدد است که بر حسب مقتضیات زمان و پیش آمدها تهیه شده است مثلا:

موقعیکه مسلمانان بجمع آوری قرآن و تفسیر و جمع آوری احادیث پرداختند محتاج بآن شدند که از محل (نزول) قرآن (مکه و مدینه) و صدور احادیث و اوضاع و احوال آنروز نیز اطلاعاتی بدست آورند،لذا بتدوین شرح حالات حضرت رسول اکرم (ص) پرداختند.چه که با جمع آوری آن مطالب تمام احتیاجات آنان بر طرف میشد.نخستین کسیکه سیره نبوی را جمع نمود بقول مشهور محمد بن اسحق متوفی بسال ۱۵۱ هجری میباشد و کتاب مزبور برای منصور خلیفه عباسی تالیف شد ولی بطوریکه مادر کشف الظنون دیدیم محمد بن مسلم زهری متوفی بسال ۱۲۴ نخستین کسی است که در باب غزوه های نبوی کتابی تالیف کرده است و این مؤلف تقریبا بیست و پنجسال قبل از ابن اسحق مرده است.اما از شرح حال آنانکه در وفیات الاعیان درج شده چنین بر میآید که این دو مؤلف همزمان بوده اند و بقول دیگر عروه بن زبیر متوفی بسال ۹۳ هجری و یا وهب بن منبه متوفی بسال ۱۱۴ هجری نخستین کتاب سیره نبوی و شرح غزوات را تالیف کرده اند و در هر حال هیچیک از آن کتابها فعلا موجود نمیباشد و قدیمترین کتابی راجع بآن موضوعات که اکنون در دست مانده سیره عبدالملک بن هشام متوفی بسال ۲۱۳ است و بسیره ابن هشام مشهور شده است و ابن هشام هم کتاب خود را از ابن اسحق نقل کرده و در هر حال سیره ابن هشام چندین بار بطبع رسیده است.

چون مسلمانان بوضع مالیات (بر ممالک مسخر شده) مبادرت نمودند در طریقه تسخیر آن ممالک اختلاف پیدا کردند که آیا آن مملکت را بزور یا با مذاکره و یا با عهد و پیمان و یا بعنوان تحت الحمایه فتح کرده اند. (چه که مالیات هر یک از آن چند طریقه در شریعت اسلام متفاوت است) و از آنرو خواه ناخواه برای فتح هر کشوری کتابی تالیف کردند تا در آینده وضع مالیات گزاری بر آن مملکت معین باشد و بدان جهت کتاب فتوحات شام تالیف واقدی متوفی بسال ۲۰۷ هجری و کتاب فتوحات مصر و مغرب تالیف ابن عبدالحکم متوفی بسال ۲۵۷ هجری و کتاب فتوحات بیت المقدس و غیره پدید آمد آنگاه از مجموع آن کتابها کتابی بنام فتوح البلدان یا فتح الامصار بلاذری متوفی بسال ۲۷۹ پیدا شد که از معتبرترین و جامع ترین و قدیمترین کتب مربوط بآن موضوع میباشد و فقط تاریخ واقدی بر آن مقدم است ولی این نکته را باید در نظر داشت که کتاب واقدی بیشتر بافسانه شبیه است و مبالغات زیادی دارد.

پیش گفتیم که مسلمانان برای فهم قرآن و حدیث و نحو و ادب و تحقیق در آن مسائل محتاج بدست آوردن سند و مدرک بودند تا میان روایات صحیح و سقیم و ضعیف و معتبر فرق بگذارند و این موضوع محتاج باطلاع از حالات راویان و ناقلان اخبار بود و خواه ناخواه یکی از شرایط اجتهاد در فقه این شد که مجتهد از حال راویان با خبر باشد و اوضاع و احوال زمان آنها را بداند تا بتواند اخبار راست و دروغ را از هم تشخیص بدهد،در نتیجه این پیش آمد دانشمندان مجبور شدند راویان را بطبقات مختلف ادیبان،فقیهان،نحودانها،علمای علوم طبیعی و غیره تقسیم بندی کنند و لذا طبقات شعراء،ادباء،فقهاء،پهلوانان،حدیث گویان،نحودان ها،لغت دانها،مفسران،متکلمان،قرآن خوانها،حفاظ،پزشکان،نسب شناسان حتی ندیمان و مغنیان پدید آمد و درباره هر یک از این طبقات کتابهای متعددی تالیف شد و از آنرو کتب مربوط بشرح حال اشخاص در میان مسلمانان بیش از هر ملت دیگر پیدا شد.

قدیمترین کتاب طبقات که فعلا در دست است کتاب صحابه تالیف محمد بن سعید معروف بواقدی متوفی بسال ۲۳۰ هجری است که بیش از پانزده مجلد میشود و شرح حال صحابه و تابعین خلفاء تا زمان مؤلف در آن درج است.این کتاب در کتابخانه های مهم دنیا متفرق بود،و از آنجمله جلد دوم آن در کتابخانه خدیوی مصر دیده میشد و اکنون که ما این کتاب خود را مینویسیم عده ای از خاورشناسان آلمان شروع بجمع آوری و چاپ تمام مجلدات آن کتاب (واقدی) کرده اند و جلد اول آن از چاپ درآمده است.

سپس کتاب طبقات الشعراء تالیف ابن قتیبه متوفی بسال ۲۷۶ هجری است که در سال ۱۹۰۴ میلادی با توجه پرفسور دیکویه خاورشناس نامی هلند در لیدن چاپ شده است،پس از این دو کتاب تالیفات بسیاری در طبقات رجال پدید آمد و از مجموعه آن کتابها کتابهای مبسوط تازه وفیات الاعیان،وافی فی الوفیات-فوات الوفیات و غیره پیدا شد که تفصیل آن خواهد آمد.علاوه بر کتب مربوط بطبقات،کتابهای دیگری راجع بتاریخ شهرها نیز تالیف شد مثل تاریخ دمشق تالیف ابن عساکر در هشتاد جلد و تاریخ بغداد تالیف خطیب بغدادی و غیره که در ضمن آن کتب نیز شرح حال رجال مربوط ذکر شده است و هم چنین طالبان علم و ادب برای جمع آوری اشعار و لغات عرب بصحرای عربستان مسافرت میکردند و از زبان صحرانشینان مطالبی میشنیدند و چنانکه گفتیم مجموع آن معلومات را بنام کتابهای ادبی تالیف مینمودند و البته مطالب مهم تاریخی از آن تالیف بدست می آمد چنانکه ابن یونس میگوید:«اگر شعر فرزدق نبود نصف اخبار و اطلاعات از بین میرفت.»

پس از اینکه امویان دست به بیداد زدند مردم بیاد خلفاء راشدین و نیکوکاری آنها افتادند و این خود بدیهی است که در بحبوبه ظلم بیشتر از عدل و داد یاد میشود از آنرو در آن دوره کتابهائی در حالات خلفاء راشدین و یا بطور کلی در حالات خلفاء تالیف شد و قدیمترین آن تاریخ دینوری متوفی بسال ۲۸۱ میباشد.همین قسم کتابهائی مخصوص حالات وزیران-رؤسای شهربانی-مردمان باهوش-عاشقان-بخیلان و غیره تالیف شد.

تاریخ عمومی

تا نیمه قرن سوم هجری کتب تاریخی مسلمانان و طبقات و تاریخ جنگها و فتح ها محدود بود،از آن زمان ببعد بتدوین تاریخ عمومی ممالک و ملل قدیم و جدید مشغول شدند و قدیم ترین تاریخ عمومی اسلامی تاریخ ابن واضح معروف بیعقوبی در دو مجلد است که یک مجلد آن مربوط بتاریخ یهود و هند و یونان و روم و ایران و غیره و جلد دیگر راجع بتاریخ اسلام از آغاز تا زمان معتمد عباسی است که در سال ۲۵۶ بخلافت رسید.پس از یعقوبی تاریخ ابن جریر طبری مفسر مشهور متوفی بسال ۳۱۰ میباشد.تاریخ طبری تاریخ بزرگی است که بترتیب سال تنظیم شده و تا سال ۳۰۲ میآید، فرغانی تکمله ای بر آن نگاشته که تا سال ۳۱۲ میباشد و هر دو کتاب بچاپ رسیده است.

سپس تاریخ مسعودی متوفی بسال ۳۴۶ هجری موسوم بمروج الذهب است که علاوه بر تاریخ،وضع شهرها و دریاها و حیوانات و غیره بترتیب در آن نگاشته شده و برای هر دولت و ملتی ابوابی جداگانه تدوین گشته است.مسعودی کتابی دیگر بنام اخبار الزمان داشته که در دست نیست و از قراریکه در مروج الذهب اشاره کرده کتاب مزبور نیز مفصل بوده است و بعد کتاب تاریخ سنی ملوک الارض تالیف حمزه اصفهانی است که در سال ۳۵۰ هجری تالیف آنرا باتمام رسانیده است.

این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید