آئین فرمانروایی و کشورداری در ادب پارسی در قرن نهم و دهم(کارشناسی ارشد)

چکیده

      از آنجایی که آیین فرمانروایی و کشورداری در ادب پارسی در قرن نهم و دهم مورد بررسی و تحقیق همه جانبه قرار نگرفته است. این پایان نامه بر آن است تا به بررسی ابعاد مختلف این موضوع در کشورداری و فرمانروایی بپردازد.روش انجام این موضوع بر آن است تا ابتدا مختصری درباره پیشینه تاریخی و ادبی و مقدمه ای  در این باب ارائه دهد  و بعد از آن به موضوع اصلی در زمینه های تاریخ سیاسی ایران در زمان ایلخانان مغول تا صفویه ، تشکیلات اداری – دیوانی ایران ، تشکیلات مالی و مالیاتی در ایران در قرن نهم و دهد بپردازد و تحلیلی همه جانبه از آن به عمل آورد  و نشان بدهد که ایران در آن عصر هرچند زیر سیطره فرمانروایان مغول بود اما وجود پیشینه غنی و قوی فرهنگی اجتماعی ایران  و نیز وجود وزاری ایرانی  و فضلاء و دانشمندان ایرانی  و نفوذ مستقیم بر روی حکام مغول باعث شد تا خوی وحشیگری  و بدوی  و بیابانگردی مغولی کنار رفته و تا انجاییکه وضعیت کشور و کشورداری نیز بدست وزرای ایرانی بیفتد که تداوم آن فرهنگ به دوره صفویه نیز رسید.ناچار به پذیرش قوانین  و آیین فرهنگ ایرانی اسلامی بشوند .روش نگارش این پایان نامه بصورت کتابخانه ای است.

کلیدواژگان :

آیین کشورداری و فرمانروایی- نثر  قرون نهم و دهم-  تشکیلات مالی و مالیاتی در ایران  -تشکیلات اداری دیوانی ایران     

فهرست مطالب

  عنوان                                                                                                                 صفحه  

فصل اول

کلیات و تعاریف

1-1-مقدمه. 12

1-2-بیان مساله. 13

1-3-اهمیت و ضرورت انجام تحقیق.. 14

1-4-اهداف تحقیق.. 14

1-5.سوالات تحقیق.. 15

1-6.فرضیه های تحقیق.. 15

1-7.روش کار. 15

فصل دوم

مختصری از تاریخ سیاسی ایران در زمان

ایلخانان مغول تا صفویه

2-1-آیین کشورداری در خلافت شرقی (تداوم سنت های ایرانی) 18

2-2-فرمانروایان ترک و مغول و سنت های ایرانی حکومت(سازگاری و چالش ها) 19

2-3-تطور و دگرگونی نثر پارسی در قرون نهم و دهم. 20

2-4-مختصری از تاریخ سیاسی ایران ازایلخانان مغول تا صفویه. 23

2-5-سلاطین مغول ایران یا ایلخانان (663-856) 24

2-6-سلسله تیموریان. 24

2-7- صفویه. 25

2-8-رسمی شدن مذهب شیعه در عهد صفوی.. 25

2-9-شهر آشوب در ادب فارسی.. 26

فصل سوم

تشکیلات اداری-دیوانی ایران

(در قرون نهم و دهم)

3-1-بخش اول: مغول و ایلخانان. 29

3-1-1-آئین کشورداری در ادب پارسی در قرون 9 و10. 29

3-1-2-آیین ها و سازمان های حکومتی در سنت های مغول. 30

3-1-3-انتخاب فرمانروا در دولت ایلخانان. 31

3-1-4-آیین کشورداری در عهد ایلخانان (تلفیق سنت های ایرانی و مغول) 32

3-1-5- وضیعت و وظایف وزیر و احوال برخی از وزیران در عهد ایلخانان. 36

3-1-6-دیوان رسایل (انشاء )نهادی ایرانی در خدمت ایلخانان و تیموریان. 41

3-1-7-  اصلاحات غازان خان در امور اداری-دیوانی.. 43

3-1-8-قواعد و یاساهای غازانی.. 45

3-1-9-توانایی های علمی غازان خان. 48

3-1-10-نقش زنان در حکومت مغولان. 48

3-1-11-نقش سیاسی نجوم و منجمین در قرون نهم و دهم. 50

3-1-12-شهرسازی در عصر ایلخانان. 51

3-1-13-قضاوت در عهد ایلخانان. 53

3-1-14-یرغو ، یارغو در عهد ایلخانان. 54

3-1-15-نظام لشکری.. 54

3-2-بخش دوم: دوره تیموریان. 58

3-2-1-آیین اداری و سازمان دیوانی در عصر تیمور و نقش محوری تزوکات... 58

3-2-2-دیوان ها در تشکیلات اداری عهد تیموری.. 64

3-2-2-1- دیوان تواچی گری.. 64

3-2-2-2-دیوان سلطنت یا دیوان وزارت بزرگ... 64

3-2-2-3-دفترداری دیوان بزرگ... 66

3-2-2-4-دفتر روزنامچه. 66

3-2-2-5- دیوان اشراف... 67

3-2-3-امیر علیشیر  نوایی و تاثیر افکارسیاسی،اجتماعی و فرهنگی وی.. 69

3-3-بخش سوم: دوران صفویه. 73

3-3-1-بررسی آیین اداری عهد صفوی بر پایه شناخت مناصب مهم دیوانی.. 73

3-3-2-تقسیمات کشوری در عهد صفویان. 73

3-3-2-1- منصب وکیل در عهد صفویه. 76

3-3-2-2- منصب وزیر اعظم یا اعتماد الدوله. 77

3-3-2-3- منصب صدر. 79

3-3-2-4- منصب قضاوت... 81

3-3-2-5- منصب وزرای کل.. 82

3-3-2-6- دارالانشا 83

3-3-2-7- حکام ایالات... 84

3-3-2-8- شورای جانقی.. 86

3-3-2-9- دفترخانه همایون اعلی.. 87

فصل چهارم

تشکیلات مالی و مالیاتی در ایران

( قرون نهم و دهم)

4-1-بخش اول: مغول و ایلخانان. 89

4-1-1-پیشینه مالیات و مالیات گیری حکومت های ترک و مغول. 89

4-1-2-وضع مالیات درعهد جانشینان چنگیز. 90

4-1-3-چگونگی اخذ مالیات و نحوه عملکرد مأموران مالیاتی در عصر ایلخانان. 93

4-1-4-انواع مالیات و چگونگی دریافت آن در عهد ایلخانی.. 94

4-1-5-جدول مقایسه ای مبلغ مالیات ایالات بنا بر گزارش حمداله مستوفی ( قبل از ایلخانان و در دوران ایلخانان) 99

4-1-6-جهات یا مالیات اصناف و اصلاحات غازان خان در زمینه میزان و نحوه مالیات گیری.. 100

4-1-7-وضع پول در دوره ایلخانان. 102

4-1-8-بازرگانی و روابط تجاری در عهد ایلخانان. 103

4-1-9-ذکر اسباب وضع چاو و ابطال آن. 104

4-1-10-پایزه 106

4-1-11-مجلس مشاوره (قوریلتای) 106

4-2-بخش دوم:دوره تیموریان. 107

4-2-1-دیوان استیفا در عهد تیموریان. 107

4-2-2-مالیات در عصر تیموری.. 108

4-2-3-دوایر و دفاتر مالی در عهد تیموری.. 109

4-2-3-1-دفتر آورجه. 109

4-2-3-2-دفتر توجیهات... 109

4-2-3-3-دفتر تحویلات... 109

4-2-3-4-دفتر مفردات... 109

4-2-3-5-دفتر جامع الحساب... 109

4-2-3-6-دفتر قانون مملکت... 110

4-3-بخش سوم:دوره صفویه. 110

4-3-1-مستوفی الممالک  و وظایف او در عهد صفوی.. 110

4-3-2-دوایر و دفاتر مالی تحت امر مستوفی الممالک... 111

4-3-2-1-دفترخانه توجیه. 111

4-3-2-2-دفترخانه خالصه. 111

4-3-3-ناظر دفترخانه همایون ( بازرس مخصوص شاه در امور مالی) 111

4-3-4-هنر و معماری در عصر ایلخانان مغول. 112

فصل پنجم

نتیجه گیری و منابع

5-1-نتیجه گیری.. 115

5-2-فهرست منابع. 118

5-3-مجلات... 120

5-4-فهرست و منابع جدید. 121