نحوه انقال بیمااری به دیگران
اگر خلط حاوی مقدار زیادی میکروب سل باشد این بیماری می تواند به دیگران منتقل شود. به این موارد (( سل باز)) یا بیمار با (( خلط مثبت )) می گویند. بیمار می تواند به وسیله پوشاندن بینی و دهان با یک دستمال هنگام سرفه از پراکنده شدن عفونت جلوگیری کند. البته باید دستمال از بین برد و دست های خود را با آب و صابون بشوید. دسته ای از بیماران سلی هیچگاه خلط مثبت ندارند و تشخیص آنها براساس وضیعت بالینی عکسبرداری و آزمایشات داده می شود. اغلب اوقات دو هفته بعد از شروع درمان خطر انتشار بیماری به دیگران از بین می رود.
در صورتی که خلط عاری از میکروب سل می باشد و همچنین در مورد سل غدد لنفاوی یا سایر نواحی بدن خطر انتفال بیماری به دیگران وجود ندارد. افرادی که با فرد مبتلا در یکجا زندگی می کنند و یا با او همکارند باید یک بررسی کامل از نظر احتمالات ابتلای به بیماری انجام دهند. البته بررسی کامل افراد بزرگسال معمولا با عکسبرداری از قفسه سینه و تست جلدی و در صورت لزوم انجام آزمایش خلط صورت می گیرد. در کودکان نیز علاوه بر عکسبرداری تست پوستی انجام می شود. اگر تست جلدی منفی باشد نشانگر آن است که فرد مبتلا نشده است. لذا برای او واکسیناسیون ب.ث.ژ است که یا فرد قبلا با ب.ث.ژ واکسینه شده و یا اینکه آلوده به میکروب سل شده است. در اغلب این موارد معالچه لازم نیست ولی بررسی کامل مرتبا باید انجام گیرد. گاهی اوقات یک دوره پیشگیری دارویی به بعضی از این افراد که ظاهرا سالم به نظر می رسند اما خطر ابتلا به بیماری سل در آینده در آنان قویا وجود دارد تجویز می شود.
درمان سل با تجویز داروهای خاص و برای همه افراد 6 تا 9 ماه می باشد. معمولا معالجه بسیاری از بیماران در منزل صورت می گیرد اما اگر پزشکان تشخیص دهند که فرد شدیدا بیمار است و یا خلط نامبرده چنان آلوده است که می تواند برای افراد سالم خطر آفرین باشد او را در بیمارستان برای یک هفته و یا بیشتر بستری می کنند. هنگامی که شخص در منزل درمان می شود نیاز به اقداماتی همچون جدا کردن ظروف و وسایل دیگر از بقیه خانواده ندارد و تنها جلوگیری از روبوسی و تماس نزدیک با اقراد خصوصا بچه ها کافی است . رژیم غذایی خاصی برای بیماران توصیه نمی شود ولی تغذیه خوب و مناسب به بهبود آنها کمک می کند اشتهای بسیاری از بیماران با مصرف داروها افزایش می یابد .
یاد آوری مهم
هرگز خوردن داروهایتان را فراموش نکنید اگر فراموش کردید که داروهایتان را به موقع بخورید در زمانی دیگر از همان روز میل کنید. هرگر نگذارید داروهایتان تمام شود و قبل از مصرف کامل دوباره راجعه نمایید. در صورتی که نگران بیماری یا درمانتان هستید حتما با پزشک خوش مشورت کنید.بیماری سل کاملا قابل درمان است به شرطی که داروهایتان را به طور منظم مصرف کنید حتی اگر احساس می کنید که بهبود یافته اید قرص را ترک نکنید. تنها زمانی مصرف داروها را متوقف کنید که پزشک معالج پایان درمان را اعلام کند. در صورتی که قبل از موقع مقتضی داروها را قطع کنید ممکن است میکروب سل به داروها مقاوم شود که در آن صورت درمان بسیار مشکل یا غیر ممکن خواهد بود.
عوارض جانبی
تغییر رنگ ادرار به قرمز نارنجی توسط داروی ضد سل ایجاد می شود که هیچ گونه اشکالی ندارد. همچنین لنزهای طبی نیز در اثر همین دارو به طور دائمی تغییر رنگ می دهند. قرص های مصرفی ضد بیماری سل معمولا هیچ گونه مشکل خاصی را به دنبال ندارند اما اگر متوجه یرقان (زردی چشم و پوست )قرمزی پوستی احساس کسالت خارش سرگیجه یا اختلال دید و یا گزگز در اندامها شدید فورا با پزشک مشورت کنید. ممکن است یکی از قرصها شما را ناراحت کند وپزشک آن را تغییر دهد ولی در هر حال باید تا پایان دوره درمانی زیر نظر پزشک درمان ادامه یابد. یکی از داروهای ضد سلی اثر قرص های ضد بارداری را کاهش می دهد لذا بیمار باید متوجه آن باشد و از روش های دیگر جلوگیری از بارداری استفاده نماید .
بازگشت به کار
گاهی اوفات بیماری سل آنقدر خفیف است که فرد نیازی به ترک کارش ندارد ولی گروه دیگری از بیماران تا زمانی به ترک کارش ندارد ولی گروه دیگری از بیماران تا زمانی که آلوده کننده هستند و یا به علت ضعف ناشی از بیماری قادر به انجام کامل فعالیت های روزانه نیستند ممکن است از رفتن به سرکار منع شوند.
در صورت ادامه کار به شرط مصرف منظم قرص ها بهبودی کامل بدست خواهد آمد. ضمنا کار فرمایتان هم باید از این بیماری و درمان شما مطلع باشد . پس از اتمام دوره درمان تا 2 سال هر 3 ماه یکبار مراجعه به پزشک توصیه می شود تا نشانه های عود احتمالی بیماری بررسی گردد.