دانلود مقاله چوب

تعداد صفحات : 165 صفحه        -        

قالب بندی : word               

مقدمه و تاریخچه

پیش از بکار گیری مواد  معدنی یا مصالح صنعتی چون آهنم آجر و سرامیک در سازه های معماری یا عمرانی ، چوب یکی از اصلی ترین و قدیمی ترین مصالح در دسترس بوده است انسان اولیه طرز شکل دادن به چوب را برای تهیه ابزار گوناگون فرا گرفت ابزار وسائل چوبی اولیه و حتی ساختمانها و تزئینات چوبی ادوار ماقبل تاریخ و اعصار مختف تاریخ ، نمایانگر  اهمیت چنان ماده ای است که قبل از فلز و همزمان با مصرف سنگ به اختیار بشر درآمده و از آن در راههای مختلفی چون ابزار و وسائل زندگی سلاح ، ساختمان استفاده کرده است ( تصویر شماره 1)

از ساختمان های روستایی گرفته تا ساختمانهای چند طبقه شعری ، پل ها و کوشک ها از چوب ساخته میشدند که بسیاری از آنها در ایران یا کشورهای دیگر به عنوان میراث فرهنگی شناخته میشوند . قدمت ساختمانهای چوبی بدون شک بایستی به عصر نوسنگی برسد نزدیک به 6000 سال پیش ،‌معماران ایرانی برای گرمی بخشیدن به خانه های مسکونی ،‌کاخ ها و ابنیه ،‌به طور گسترده از چوب استنفاده میکردند پولی بیوس ، از نخستین تاریخ نگاران جهان ، کاخ باستانی همدان ( هگمتانه ) را که در زمان مادها بنا شده بود چنین توصیف کرده است :

‍‍«بیشتر این کاخ از چوب سدر و سرو ساخته شده بود . ستون های چوبی آن را با ورق های نقره و زر پوشانیده بودند »

در تخت جمشید ا زچوب های بلوط ، گردو و سرو استفاده شده است . به طور کلی تیر و ستون های چوبی از ویژگی های معماری باستانی ایران است و در مراحل مختلف و سبک های معماری گوناگون ایرانی ، چوب از ارکان اصلی بوده است . از نشانه های زنده ساختمان های چوبی میتوان از چهل ستون ، عالی قاپو ، مسجد بناب در حومه مراغه که مربوط به دوره میانی معماری کشورمان است نام برد .

اما پس از مدتی کاربرد چوب بدانگونه که شایسته است تا از ارکان اصلی ساختمانها باشد ، فراموش شده است . با این حال هنوز چوب یکی از مهم ترین عناصر کارا و نقش آفرین در مسائل معماری و هنری میباشد .

چوب برخلاف سایر مصالح ساختمانی پس از گل به خاطر خاصیت شکل پذیری فراوان و طبیعی بودنش با روحیه انسان سازگار و از مطلوبیت ویژه ای برخوردار است .

فرانک لویداریت در مورد چوب میگوید :

« چوب صمیمیترین و انسانی ترین مصالح است . انسان عاشق پیوند با آن است دوست دارد آن را لمس کند ودیدن آن را خوش میدارد .»

جوب به عنوان یکی از مصالح ساختمانی دارای چند خاصیت با ارزش است :

مقاومت نسبی بالا ، مقدار چگالی کم ، رسانایی کم و مناسب برای کارهای ماشینی . در عین حال چوب چندین نقطه ضعف نیز دارد در مقطع عر ضی دارای خواص متفاوت از جهات مختلف میباشد رطوبت موجود در چوب و قابلیت ها  و خواص متغیری در چوب ایجاد میکند همچنین چوب دارای قابلیت پوسیدن و اشتعال میباشد البته تکنولوژی پیشرفته روند تهیه چوب مقدار زیادی از این نقایص را برطرف کرده است .

ساختار درخت

درخت از تنه ، اجزای بالایی ( شاخته ، برگ و ... ) ریشه ها تشکیل شده است ریشه های درخت با فرورفتن در خاک ، رطوبت و مواد معدنی موجود در انرژی  ر ا جذب میکنند و به تنه میرساند ، تنه درخت هم شاخه ها و قسمت های بالایی را تقویت و تغذیه میکند و امکان رساندن آب و شیره درختی از ریشه به برگ ها از میان شاخه ها و بالعکس را فراهم میکند ساختار چوب که بوسیله چشم غیر مسلح یا یک ذره بین کوچک دیده میشود ساختار قابل رؤیت و قسمت های که فقط با یک ذره بین قوی بزرگ و اضح  آشکار است ساختار ذره بینی نامیده میشوند .

ساختار قابل رؤیت :

ساختار قابل رؤ یت چوب را میتوان با برش تنه از سه جهتی که در تصویر شماره (3و 4 ) نشان داده شده است مشاهده کرد .

پوست درخت در برابر ضربات و ضایعات مکانیکی از چوب محافظت میکند . این قسمت از یک لایه بیرونی ( لبه ) و یک لایه داخلی ( آبکش ) تشکیل شده است .

لیف درختی ( آبکش ) ،‌یک لایه نازک داخلی پوست است و هدف آن انتقال شیره درخت به شاخه ها و ذخیره آنهاست .

لایه زاینده ( کامبیوم ) ، یک لایه باریک از بافت زنده میباشد که در  کنار لیف درختی قرار گرفته است در لایه زاینده ( کامبیوم ) سلو ل های چوب رشد میکنند در بهار لایه زاینده متشکل از سلولوهای پهن با غشای نازک است در این فصل وجود آب فراوان و خاک سرشار از مواد غذایی موجب میشود که سلولهایی که در بهار و اوائل تابستان به وجود می آیند بافتی متخلخل و پر از خلل و فرج بسازند که چوب بهاره را تشکیل میدهند  به همین دلیل است که این قسمت دارای رنگ روشنی میباشد در طول تابستان ، درخت با گسترش ریشه ها و برگ هایش ، سلولهای زاینده را افزایش میدهد چوبی که در اواخر تابستان و پاییز رشد میکند و شکل میگیرد « چوب پاییزه » نام دارد.

چوب پاییزه سخت تر ، مقاوم تر ، دارای وزن حجمی بیشتری از چوب بهاره میباشد هرچه میزان رشد چوب در پاییز بیشتر باشد تاب و مقاومت آن نیز افزایش می یابد  لایه هایی که در فصل های رشد شکل میگیرند حلقه های سالیانه نام د ارد در بعضی گونه ها مانند بلوط فاصله بین حلقه های سالیانه در محل برش مقطعی (عرضی) تنه قابل مشاهده است پهنای حلقه های سالیانه که بستگی به شرایطرشد دارد در خواص چوب موثر است هرچه حلقه سالیانه ضخیم تر باشد چوب مستحکم تر است .

چوب ، یک لایه ضخیم است که در کنار سلولهای زاینده که متشکل از تعدادی حلقه های باریک هم مرکز میباشند قرار دادر در درخت در حال رشد چوب عموماً از سلولهای زنده تشکیل شده است چوب محکم ترین و مقاوم ترین قسمت تنه برای کارهای ساختمانی است در جهت برش های افقی ، شیره درخت از پوست درخت از میان نسوج شعاعی عبور میکند و به  چوب میرسد نقش نسوج شعاعی در مقاومت چوب بسیار مهم است در واقع این نسوج مانند بست هایی هستند که الیاف چوب را به همدیگر محکم میکنند و نگاه میداند  از خم شدن و از هم گسیختگی رشته ها میکاهند .

به مرور زمان در اطراف مغز چوب ، بافتی از سلولهای مرده تشکیل میگردد که چوب پیر نام دارد این قسمت معمولاً از چوب جوانی که آن را احاطه کرده است محکم تر میباشد و حاوی مقادیری رنگ و مواد قلیایی است البته درختان مختلف از این نقطه نظر متفاوت هستند در مقطع عرضی درختانی مثل گردو ، آلبالو  نارون ، چوب مرکزی یا چوب پیر دیده میشود چوب جوان معمولاً رنگ روشنی دارد اما چوب پیر تیره تر میباشد .

چوب ها از نقطه نظر بافت به دو دسته تقسیم میشوند :

سخت چوب ها :

این دسته شامل چوب درختان پهن برگ میباشد بافت چوب درختان  پهن برگ تنها در زمانی که درخت برگ دارد ، رشد میکند رشد ونمو در بهار شروع میشود و به مرور زمان هر چه به پاییز نزدیک میشویم رو به افول میگذارد این رشد تا بهار سال آینده متوقف میگردد لذا حلقه سالیانه این دسته از درختان به صورت یکنواخت از چوب بهاره دارای رنگ روشن به طرف چوب پاییزه تیره رنگ تغییر میکند در ضمن حجم نسوج شعاعی در سخت چوب ها حدود 18 درصد حجم چوب  میباشد ، که همین مسأله مقاومت چوب را افزایش میدهد باید دانست که هر چه حلقه سالیانه این نوع چوب ها عریض تر باشد ، تاب و توان این نوع چوب ها عریض تر باشد ، تاب و توان آنها در برابر نیروهای مکانیکی بیشتر خواهد شد  ( تصویر شماره 5 )

نام سخت چوب ها به دلیل  نوع بافت آنها است و دلیل بر سخت تر بودن کلیه چوب های این دسته نمیباشد برخی از درختان پهن برگ عبارتند از گردو ، انجیر ، بلوط ، چنار، راش ، تبریزی ، سپیدار و افرا از جمله موارد استفاده از این نوع چوب ها ساخت مبلمان ، در و پنجره و نازک کاری در ساختمان میباشد .( جدل شماره 1 )

تحقیق درباره بهبود کیفیت چوب به کمک پرتوگاما (چوب پلاستیک)

فرمت فایل word: (لینک دانلود پایین صفحه) تعداد صفحات : 8 صفحه

مقدمه :

توسعه وپیشرفت تکنولوژی در جهان سبب گشته تا از یک سو به علت امتیازات فرآورده های چوبی برای بسیاری از مصارف به ویژه در صنایع و از سوی دیگر عرضه آن برای مصرف کننده بسته به فاکتورهایی از قبیل مقاومت، تثبیت ابعاد وعمر مفید آن در برابر عوامل بیولوژیکی نیاز به فرآورده های چوبی روز به روز افزایش یابد.

ترکیب چوب- پلاستیک در حدود سال 1960 شناخته شده وبا تحقیقات گسترده در این زمینه تعداد زیادی مواد شیمایی جدید مانند منومرهای وینیل را جهت پر کردن فضای خالی چوب وپلیمر مریزاسیون آن مورد استفاده قرار گرفت.در همین سال سازمان انرژی اتمی ایالات متحده مطالعه توسعه ترکیبات چوب و پلیمر به کمک پرتو گاما برای پلیمر نمودن منومرهای ونیل را در دانشگاه واشنگتن به منظور رفع نیاز دوشرکت به ترکیبات چوب- پلاستیک آغاز نمود.

تحقیقات متعددی در این زمینه به علت مصرف ترکیب چوب- پلیمر در جهان با استفاده از تکنیکهای متفاوت(پرتو گاما، امواج حرارتی وحرارت مستقیم) صورت پذیرفته است.

به طورکلی مطالعات زیادی در جهان روی ترکیب چوی- پلیمر انجام شده که ارائه کامل آنها از حوصله این مقاله خارج است. به طور کلی نتایج این تحقیقات رضایت بخش بوده وچنین به نظر می رسد که اگر برای چوب-پلاستیک از نظر اقتصادی محدودیتی وجود نداشته باشد ،  می‌تواند برای کاربردهای مختلف، نظیر ماکو و ماسوره مورد استفاده در نساجی، مدلهای صنعتی قالب، ابزار باغبانی، پارکت سازی، جعبه ابزار دقیق، وسایل ورزشی، دسته کارد، یخچال و غیره که همگی از مداد وارداتی بوده و سالیانه ارز قابل توجهی را به خود اختصاص می دهند توصیه می گردد.

تکسچر چمن و چوب

تکسچر چمن با کیفیت بالا برای محوطه سازی در برنامه های سه بعدی و جزئیات زیاد که می تونه جلوه خاصی به طرحای خارجیتون خواهد داد

همچنین تکسچر چوب با کیفیت بالا برای کف،کابینت و ... که میشه ازشون در دکوراسیون های داخلی استفاده نمائید

پروژه کارآموزی - صنایع چوب / گروه طراحی صنعتی

لینک دانلود "MIMI file" پایین همین صفحه 

تعداد صفحات :  "60"

فرمت فایل : "word"

فهرست مطالب :

مقدمه 

فصل اول  

آشنایی کلی با مکان کارآموزی 

تاریخچه

شناخت کارخانه 

صندلی رز 

فصل دوم 

ارزیابی بخش های آموخته شده

استحصال چوب 

برش راسته یا پی در پی ( تخته کشی ) 

برش مماسی 

برش شعاعی یا ربعی 

اندازه های تجاری و قابل عرضة الوار

خشک کردن چوب 

تعیین میزان رطوبت چوب 

محافظت از چوب 

اره فلکه

فرز نجاری  

ماشین کام کن 

طرز استفاده از کام کن با مغار شیار دار

ماشین زبانه زن  

ماشین سوراخ کاری 

سوراخ کاری 

استفاده از تیغه های کام کنی 

استفاده از تیغة فرز

استفاده از فاق زن 

استفاده از سمباده زن 

ماشین های سنباده کاری

مراحل کله بری 

مراحل دو راهه کردن 

مراحل فاق زدن

قواعد عمومی ایمنی

ایمنی در کارگاه ماشین ابزار 

کمک های اولیه 

فصل سوم : نظرات و پیشنهادات

بخشی از  فایل  :

مقدمه :

تحولات سریع تکنولوژی در عصر ما سبب پیشرفت و بهبود مصالح ، ابزار ها و تجهیزات درود گری و حرفه های وابسته به صنایع چوب شده است .

این پروژه حاوی تجربیات و مطالعات این جانب در این زمینه است . تجربیاتی که آن را طی گذراندن دوره ی کارآموزی واقع در کارخانة نقشینه آموخته ام .

در فصل اول آشنایی کلی با مکان کارآموزی به صورت گزارشی از بازدید کارخانه و مراحل ساخت یک محصول آورده شده است .

 در فصل دوم ارزیابی بخش های مرتبط با رشتة طراحی صنعتی و کار با چوب و آشنایی دقیق تر و جامع تر با ماشین های درود گری آورده شده است .

در فصل سوم پیشنهاداتم را گنجانده ام .

 درجة اول از خداوند مهربان که به من توانـایی این را داد که بتـوانم در رشتـة مورد علاقه ام فعالیت داشته باشم نهایت تشکر را دارم و امیدوارم بتوانم به درستی از فرصت ها استفاده کنم در این جا ، جا دارد از سرکار خانم سروری و جناب آقای کاظمی که مرا در گذراندن این دوره یاری نمودند تشکر می کنم .

فصل اول  :

آشنایی کلی با مکان کارآموزی :

تاریخچه :

شرکت نقشینه در سال 1360 به همت سه شریک اصلی آغاز به کار کرده و دارای سه بخش تولید ، مونتاژ نهایی و تحویل خرید و فروش بوده . که هر یک از این شرکا در راس یکی از این سه بخش قرار داشته اند محل کارآموزی ما بخش تولید به سرپرستی آقای کاظمی بوده .

بخش مونتاژ نهایی محصولات در یافت آباد قرار داشته که در آن محصولات را رنگ ، آینه ، شیشه و تشک و یراق و هر چه لازم داشته باشد تا کامل شود می دهند . 

نمایندگی فروش آنها واقع در تهران خیابان میرداماد می باشد .

شرکت دارای محصولات متنوع منزل به عنوان نمونه :

مبلمان ، تخت ، میز ، قفسه ، کتابخانه و … می باشد . هدف این شرکت تامین نیاز نسل جوان برای منازلشان است . به نظر آنها جوانان امروز نیازمند طرح های ساده و زیبا برای منازل کوچکشان هستند !

پس در این شرکت به هیچ عنوان مبلمان استیل وجود ندارد زیرا هیچگونه منبت کاری که اساس کار در مبلمان استیل است در این محصولات وجود ندارد . طرح ها را با ایده گرفتن از ژورنال های خارجی می زنند و پس از نقشه کشی با کد و گرفتن پلات از آنها قالب های اولیه را تهیه می کنند در

نتیجه شرکت طراح ویژه ای ندارد .

پس از ارزیابی یک نمونة اولیه با تصحـیح مشکلات طرح قالب نهایی را می سازند .

شناخت کارخانه :

کارگاه در مکانی بسیار خوش آب و هوا واقع در شهریار بود ، وقتی وارد آن می شدیم پس از گذراندن حیاط ورودی قبل از ورود به خود کارگاه وارد راهروی شماره ی 1 می شدیم که در ابتدای آن راهروی بن بست کوچکی قرار داشت . در درون این راهرو مکنده و کمپرسور باد قرار داشت تا به وسیلة آنها پوشال ها و خاک اره ها جمع آوری شود . در ادامة راهروی شمارة 1 به فضای وسیعی می رسیم که انبار الوارها و چوب های خریداری شده است که بسته به ابعادشان با نظم خاصی در این مکان چیده شده اند . همانطور که در شکل ها می بینید در وسط این حیاط انبار مانند یک اره فلکه و یک رنده در داخل یک سایه بان کوچک قرار دارند تا به وسیلة آنها قطعات چوب را به هر اندازة دلخواه در آورند و ترتیب دهند و صاف کنند پس از آن نوبت به خشـک کردن این الوار های بریده شده می رسد . در حالت کلی خشک کردن الوار ها به دو صورت امکان پذیر است :

1 ) خشک کردن در هوای آزاد   2 ) خشک کردن توسط خشک کن ها

در این کارگاه از هر دو روش استفاده می شود . اتاق خشک کن کنار در ورودی بود که در دیوارة میانی آن یک پروانة ( فن ) بزرگ مسئول به گردش در آوردن هوای گرم که از لوله های رادیاتور می گذشت در درون اتاق بوده و در بالای آن هم یک فن برای خروج رطوبت قرار داشته است . این خشک کن حجم وسیعی از حیاط ورودی را اشغال کرده بود . پس از ورود به کارگاه و در نظر گرفتن نکات ایمنی در ابتدا به یک اره فلکة دیگر می رسیم که در فصل آینده به تفصیل در مورد آن شرح داده ام . این اره فلکه برای قطع الوار ها به اندازة دلخواه می باشد ، پس از آن به رنده می رسیم که در کارگاه دو وجه مقابل الـوار را به وسـیلة آن صـاف و گونـیا می کنند و سپس توسط گندگی دو وجه دیگر آن را رنده می کنند .

اما امروزه دستگاهی به نام مولدر آمده که کارخانه نیز آن را خریداری کرده. این دستگاه همزمان هر چهار وجه قطعة الوار را صاف و گونیا می کند با استفاده از اندازه های داده شده ، یعنی چهار توپی دارد ( زیر _ رو _ چپ _ راست ) که به ترتیب در درون دستگاه قرار گرفته اند پس چهار تا ایستگاه دارد که به نوبت از چوب بر می دارند .

این دستگاه علاوه بر صاف و گونیا کردن قادر به شکل دادن به گوشه های الوار هم می باشد . تصویری از آن در قسمت عکس ها گنجانده ام .

دانلود مقاله کامل درباره چوب گردو با یکهزار سال دوام

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه: 30

تاریخچه استفاده از چوب 

چوب ماده ای است که به مرور زمان و با تاثیر عوامل جوی از بین می رود زیرا چوب ماده ای است، آسیب پذیر که شرایط مختلف جَوّی، محیطی و گذشت زمان بر روی آن تأثیر مستقیم و غیرمستقیم داشته، آن را فرسوده و به تدریج نابوده می کند. بنابراین تاریخ و زمان مشخصی در مورد استفاده انسان از این ماده در دست نیست . اما در سخنان و نقشواره های ایرانیان باستان شواهدی وجود دارد که از چوب در ساخت وسایل استفاده کرده اند . همانطور که گفته شد داریوش در فرمان بنیاد شهر شوش می گوید: «تخته و چوب یکا از گاندرا و کرمانیا آورده شد». واژه (یکا) در زبان فارسی همان درخت جگ است که چوبی قهوه ای رنگ و سخت دارد. از این نقش برجسته قصر آپادانا در دوره هخامنشی آشکار می شود که چوب را برای استفاده کاربردی و تزئینی در دوران مادها نیز به کار می گرفتند. در قسمتی از این نقش برجسته یک درباری ماد در حال حمل یک صندلی چوبی مشاهده می شود که مربوط به سده پنجم پیش از میلاد است . در زمان ساسانیان نیز استفاده از چوب در ساختمان رواج بسیار داشته است. به ویژه استفاده از کلافهای چوبی در میان دیوارها به منظور استحکام بخشیدن رایج بوده است . بنابراین می توان از چوب به عنوان ماده اولیه ساخت و ساز خانه و وسایل دیگر نام برد همچنین امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته خانه های خود را با چوب می سازند و این نشانه آن است که چوب نسبت به آجر و بتون و سیمان و ... دارای برتری های زیادی می باشد

درست است که چوب راش کشور ما در دنیا حرف اول را مى زند، اما براى جلوگیرى از تخریب جنگل ها ناگزیریم واردات چوب را بپذیریم. نابودى جنگل ها در کشور عواقب ناخوشایندى در پى دارد. از این رو واردات در این زمینه بهترین گزینه است.رجبى راد، رئیس اتحادیه صادرکنندگان مبلمان و لوازم ادارى در این خصوص مى گوید: نحوه برداشت از جنگل ها در کشور ما علمى نیست و حدود ۵۰ درصد چوب هاى داخلى به دست آمده از جنگل، قابلیت استفاده ندارد و از بین مى رود. همچنین دستگاه هاى خشک کن مطلوب هم در ایران وجود ندارد، بنابراین کالاهایى که با استفاده از این نوع چوب ها ساخته مى شوند، مرغوب نیستند. از این رو ما ترجیح مى دهیم از چوب هاى وارداتى استفاده کنیم. البته واردات چوب براى صیانت از جنگل هاى کشور هم موثر است. ناگفته نماند که جنگل اگر برداشت نداشته باشد، مخروبه مى شود و در مواقع ضرورى مى باید برداشت منطقى از جنگل صورت گیرد و این برداشت ها باید جهت حفظ جنگل باشد، اما متاسفانه از جنگل هاى ما برداشت هاى غیر استاندارد مى شود؛ به عنوان مثال برداشت از جنگل براى ساخت کاغذ. جنگل، ثروت ملى است، به همین دلیل باید از آن استفاده بهینه شود. ما براى رعایت منافع عموم، پیشنهاد واردات چوب را مطرح کردیم. بسیارى از دولت ها براى حفاظت از جنگل هاى کشورشان هزینه حمل چوب هاى وارداتى را تقبل مى کنند و در واقع براى این امر در کشورشان یارانه گذاشته اند، اما متاسفانه در کشور ما هزینه حمل چوب هاى وارداتى به عهده خود خریداران است و با یارانه سوخت، به مصرف چوب هاى داخلى یارانه پرداخت مى شود. در کنار اظهارات رئیس اتحادیه صادرکنندگان مبلمان و لوازم اداری، ثقفی، رئیس اتحادیه مبلسازان و درودگران نیز مى گوید: متاسفانه چوب هایى که از داخل به دست ما مى رسد، اکثرا خیس است و قابلیت استفاده ندارد. البته اگر این مشکل هم حل شود، باز باید در مقابل برداشتى که از جنگل ها مى شود نهال کارى کرد. مثلا در برابر چوبى که از هر درخت به دست مى آید، باید ۳ نهال جایگزین شود. همچنین قاچاق چوب در گذشته در کشور مساله ساز بود که البته امروز این مشکل تا حدودى برطرف شده است.چوب در اقسام مختلف و کیفیت هاى متفاوت کاربردهاى گوناگونى دارد. در این رابطه حسین افشار امین، یکى از اعضاى رسمى گروه کارشناسان صنایع چوب توضیحات جالب توجهى ارایه مى دهد: چوب با توجه به کیفیت و زیبایى کارایى مختلفى را به همراه دارد. رایج ترین کاربرد این صنعت در منازل و ادارات است. درهاى پرسى منازل قاعدتا از چوب هاى روسى یانراد است که اصطلاحا چوب کاج گفته مى شود. این درها به صورت سه لایی، نئوپان یا MDF پرس مى شود. البته از چوب راش و ملچ نیز بدین منظور مى توان استفاده کرد. چوب ملچ زیباترین نوع در بین دیگر چوب هاست. این زیبایى در نقش موجود در این چوب که به صورت موج نمایان شده، هویدا مى شود. شاید این موضوع یکى از دلایل گران تر بودن این نوع چوب در میان دیگر اقسام چوب هاست. در این میان چوب راش را هم نباید نادیده گرفت. البته این نوع از چوب محکم و صنعتى بیشتر براى مبلمان کاربرد دارد و بهترین انواع چوب راش متعلق به کلاردشت است. عمر چوب راش حدود ۱۵۰ سال و چوب ملچ ۱۰۰ سال است که این قضیه حکایت مقاوم تر بودن چوب راش نسبت به ملچ را مسلم مى کند. در این میان، گونه چنار از بین انواع چوب ها با عمر یکهزار ساله براى درهاى ورودى امامزاده ها کاربرد دارد.براى ساخت کابینت ها بیشتر از MDF استفاده مى شود، چراکه دوام بهترى دارد. نئوپان نیز در این زمینه مصرف دارد. همچنین نئوپان هاى ملامینه براى کابینت استفاده مى شود. کمدهاى دیوارى نیز که به صورت چوب کار مى شود، تمام مشخصه هاى درهاى ورودى پرسینگ را در بر دارد.یکى دیگر از اقسام چوب، چوب گردو است که از گونه هاى نادر و کمیاب است و با برداشت صنعتى به دست مى آید. چوب گردو داراى رنگ راه دار تیره است که با رگه هاى تیره تر نقش زیبایى به خود گرفته و براى منبت کارى انتخاب مناسبى است. البته متاسفانه در کشور ما از چوب هاى گردو استفاده نادرستى مى شود. کاربرد چوب گردو در مبلمان مثال آشکارى براى این ادعا است.  در صورتى که چوب راش کلاردشت ما بهترین نوع در دنیاست ما براى عدم تخریب جنگل ها، این نوع چوب را از رومانى و ترکیه و اروپاى شرقى وارد کشور مى کنیم. همچنین چوب نراد، از روسیه و فنلاند و بعضى گونه هاى اتریشى نیز وارد کشور مى شود. کارشناس فوق، برداشت غیرحرفه اى دامسراها را یکى از علل تخریب جنگل معرفى مى کند.افشار امین در ادامه نکته هاى متعددى را یادآور مى شود: در حال حاضر سالانه یکهزار و ۲۰۰ تا ۲ میلیون متر مکعب چوب از جنگل هاى ایران به دست مى آید و حدود ۵/۲ میلیون متر مکعب از خارج وارد مى شود. این در حالى است که به گفته مسوول روابط عمومى سازمان جنگل ها و مراتع در سال ۱۳۸۱ کارخانه هاى چوب با ۵۰ درصد ظرفیت کار مى کردند. با حذف تعرفه واردات چوب، امیدواریم اولا از تخریب جنگل ها جلوگیرى شود، ثانیا کارخانه هاى صنایع چوب با ۱۰۰ درصد ظرفیت به کار خود ادامه دهند. کارشناس صنایع چوب در ادامه مى گوید: طبق آمار منتشر شده حدود ۷۲ هزار واحد صنفى و صنعتى در سراسر ایران در بخش صنعت چوب فعال هستند که در سال ۱۳۷۵ تعداد ۱۱۷۲۵۴ نفر به طور مستقیم در این بخش صنعت مشغول به کار بوده اند. با توجه به رشد جمعیت و اقبال مردم به این صنعت و گسترش صنایع چوب، تعداد کسانى که به طور مستقیم در این صنعت اشتغال دارند به ۳۵۱۷۶۲ نفر مى رسد و این تعداد با توجه به ۴ هزار نوع کاربردى که براى صنعت چوب و صنایع وابسته به آن تعریف شده، جمعیت زیادى از مردم را به صورت مستقیم و غیر مستقیم با این صنعت و صنایع وابسته به آن به کار گرفته است.
تعدادى از کارخانه هایى که به صورت مستقیم و غیر مستقیم از این صنعت ارتزاق مى کنند، عبارتند از: بخش عظیمى از جنگلدارى و برداشت چوب از جنگل، کارخانه هاى نئوپان سازی، فنرسازی، صنایع پلاستیک، شیشه سازی، میخ سازی، پیچ سازی، چرم سازى و بسیارى دیگر از کارخانه ها که ارتباط تنگاتنگى با صنعت چوب دارند و از این صنعت بهره مند هستند.افشار امین در خاتمه مى گوید: متاسفانه این صنعت با این حجم وسیع و گسترده و قابلیت هاى بسیار، تامین کننده نیازهاى فنى و معنوى و فرهنگى جامعه نیست و از حمایت هاى بعضى از مسوولان بى بهره است.

بحثی در چوب شناسی

بیش از صد هزار نوع از چوب های مختلف، در رابطه بشر با طبیعت شناخته شده است که بیشتر آنها به گونه تجاری و در صنعت بکار می روند. نسبت وزن آب یک چوب تازه بریده شده به وزن خود چوب پس از خشک شدن، بین ۳۰ تا ۳۰۰ درصد می باشد. برای بعمل آوردن یا خشکانیدن چوب، دو راه وجود دارد. یکی صنعتی، با استفاده از وسایل مصنوعی و دیگر به صورت طبیعی و در هوای آزاد. چوبهایی که برای ساختن آلات موسیقی بکار می رود، باید حتماً به طور طبیعی خشک گردند و در اصطلاح، «سایه خواب» و یا «سایه خشک» (خشک کردن چوب در سایه) شوند.

خشکانیدن چوب در هوای آزاد و خشک، با روش صحیح معمولاً یک تا سه ماه وقت می گیرد. پس از این مدت، چوب باید در حدود ۱۲ تا ۱۵ درصد رطوبت داشته باشد، اما هرگز نباید این میزان به ۱۹ درصد برسد. همانطور که گفته شد، چوب مورد استفاده در ساختن ساز، باید به روش طبیعی (و نه به روش کارخانه ای و مصنوعی) سالها بماند تا رطوبت آن به میزان نیم تا یک درصد برسد و نه بیشتر، در غیر اینصورت امکان پیچیدن چوب بعد از خشک شدن کامل آن، زیاد است.

چوبهایی که برای ساختن سازهای ایرانی به کار می روند عبارتند از چوبهای گردو، شمشاد، توت، شاه توت، توت سیاه، آزاد، فوفل، که از میان آنها، چوبهای گردو، فوفل و آزاد مورد استفاده بیشتری در سنتورسازی دارند و باز در این سه نوع چوب، گردو به مناسبتهای مختلف که بعد خواهیم گفت، بیشتر در سنتورسازی کارآیی دارد، هر چند که این کارآیی به معنی انتخاب اصلح نمی باشد. زیرا همانطور که خواهد آمد، مناسب ترین چوب برای ساخت سنتور، چوب آزاد است. همیشه استاد ناظمی می گفتند که مرحوم سماعی به وی سفارش می نمود: "ناظمی آزاد یادت نرود و از چوب آزاد برای ساختن سنتور غافل مشو، بخصوص آزاد پوست ماری" و ایشان اعتقاد داشتند که سنتوری که از چوب آزاد ساخته شود، دارای لطافت بی نظیری خواهد بود.

سن چوب را بطور کلی می توان از حلقه های آن که در بدنه چوب قرار دارند، تشخیص داد. چوب گردو نیز از جمله همین چوبهاست. گردوی قهوه ای یا سیاه جهت بکارگیری مناسب تر است. چوب سفت دارای مشخصاتی است مانند وزن آن، مثلاً یک چوب گردوی قدیمی در ابعاد مشخص با همان چوب از دسته چوبهای کاج (با همان ابعاد) تقریباً دو برابر وزن دارد. برای باز نمودن خلل و فرج چوب و صمغ های آن، اعمالی بر روی چوب انجام می گیرد. البته برای چوبهای صنعتی غیر از سازسازی، چوب را در کوره (فرهای) بزرگ قرار می دهند و نخست آن را به مرحله اشباع می رسانند (مرحله ای که چوب نهایت تری و رطوبت را دارا است) و به تدریج با دمیدن هوای گرم توسط پنکه های بزرگ و تهویه توسط پنکه های بزرگ دیگری و اضافه نمودن مواد شیمیایی، صمغ چوب و سایر آلکالوئیدهای غیرضروری در صنعت را از چوب می گیرند اما برای ساختن ساز، ناگزیر از قرار دادن چوب در طبیعت هستیم تا چوب به صورت طبیعی، به گونه دلخواه درآید.

چوب گردو

چوب گردو (Noyer – Walnut ) این چوب در تمام ادوار مورد توجه و علاقه نجاران بوده است – از پوست گردوی نارس رنگ سیاهی بدست میآورند (همین ماده رنگی است که هنگام شکستن گردو سبب سیاهی دستهای گردوفروشان میشود) گاهی بعضی از نقاشان روغن مغز گردو را بجای روغن‌‌‌دانه کتان بکار میبرند – رگه‌های چوب گردو یکنواخت و نزدیک بهم میباشند ، این چوب با وجود اینکه دارای استحکام زیادی است معذالک کار کردن با آن آسانست و بخوبی صیقل می‌پذیرد معمولاً رنگ آن قهوه‌ای کمرنگ است که گاهی لکه‌‌های سیاهی در آن بنظر میرسد – از چوب گردو بیشتر برای ساختن روکش اثاث چوبی استفاده میشود و به ندرت تمام قسمتهای اشیاء بزرگ را از این چوب میسازند . قطر روکشهائیکه در قرن هیجدهم از این چوب تهیه میشده است غالباً در حدود یک و نیم میلیمتر میباشد . بزرگترین نقص چوب گردو در اینست که سریعتر از سایر اقسام چوبها مورد هجوم موریانه یا کرم چوب قرار میگیرد و از این نقطه نظر لازم است اشیائی را که از این چوب ساخته شده‌اند مرتباً و بدقت مورد بازرسی قرار دهد

گردو نام گونه ای درخت است که در سراسر جهان به خاطر میوه و چوبش معروف است. گردوی ایرانی یکی از 17 جنس ( در دانشنامه آمریکانا 20 جنس آورده است) این گونه و مهمترین آنهاست. گردوی بومی دنیای قدیم ،گردوی ایرانی/ فارسی یکی از مهمترین درختان گردوی مناطق معتدله است. چوبهای دکوری بسیار عالی از آن به دست می آید.

پیشینه کشت این گونه ، آنقدر قدیمی است که خاستگاه آن  ناشناخته مانده است. بلندای آن به بیش از30 و قطر تنه اش به 8/1 متر می رسد. از مهمترین سخت چوبهاست و عمرش به چند صد سال می رسد. میوه گردو درون پوسته ای سخت با ضخامت متفاوت قرار دارد.

برگها مرکبند و پوست آنها به رنگ روشن تا سفید و در درختان جوان بسیار نرم و هموار است ولی با گذشت عمر خاکستری و ترکدار می شود.

خاستگاه این درخت معلوم نیست ؛ هرچند که عده ای معتقدند خاستگاه آن ایران و آسیای صغیر است. درخت گردو را در اکثر نقاط ایران به ویژه نقاط کوهستانی و کوهپایه ای می توان یافت.بهترین آب و هوا برای درخت گردو آب و هوای نیمه سرد و مرطوب و کم باران است. در سارسر ایران و از جمله خراسان ، به ویژه در دره های کوهستانی این درخت پراکنده است .

هر چه از شمال خراسان به سمت جنوب پیش برویم رویش گردو به سوی کوهپایه های با ارتفاع بیشتر گسترش می یابد. ارتفاع و شرایط اقلیمی نقش مهمی در رشد این درخت و مرغوبیت محصول آن دارد. در خراسان این درخت حداکثر تا ارتفاع 2100 متری و در موارد بسیار استثنائی تا ارتفاع 2300 متری به شرط واقع نشدن در مسیر باد رشد می کند.

هرچه ارتفاع بیشتر باشد ؛ مغز گردو سفیدتر و مرغوب تر می شود. مغز گردوی واقع در ارتفاعات پست ، تیره و در نتیجه کم ارزشتر از مغز گردوی واقع در ارتفاعات بلند است . اگر یگ دره ی کوهستانی ؛ مثلاً دره سررود واقع در کلات نادری را در نظر بگیریم از آبادی خواجه مراد ( 650 متری ) به طرف پایین که هوا گرم است ، درخت گردو نمی روید و اگر هم تک درختهایی باشد محصول آن مرغوب نیست . از این آبادی و یا در حقیقت از این ارتفاع (650 متری) به بالا درخت گردو وجود دارد و در مسیر دره هر چه به طرف بالا تر حرکت کنیم محصول گردو مرغوب تر می شود . در آبادب باغکند در ارتفاع 1700 متر درخت گردو بسیار زیاد و محصول آن نیز بسیار مرغوب است . در آبادی برده با ارتفاع 1870 متر باغات گردو خیلی کم است و در آبادی آبکمه با ارتفاع 2090 متری درخت گردو اصلاً وجود ندارد.

این فقط قسمتی از متن مقاله است . جهت دریافت کل متن مقاله ، لطفا آن را خریداری نمایید